Arbeidsrecht/socialezekerheidsrecht
De resultaten van mei 2025
Waardering ChatGPT 4o
Waardering ChatGPT 4.1 mini
Waardering Claude
Waardering Gemini
Waardering Deepseek
Waardering Qwen
Casus
Zien de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck conform het Nederlandse arbeidsrecht ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan? Waar is het antwoord op gebaseerd? Het antwoord is bedoeld voor juristen
Het antwoord van ChatGPT 4o
Ja, de inspannings- en aanzegverplichtingen uit het arrest Max-Planck Gesellschaft tegen Tetsuji Shimizu (HvJ EU 6 november 2018, zaak C-684/16) zien ook op de vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan, voor zover de werknemer daadwerkelijk in staat is geweest deze vakantie op te nemen.
Uitleg en juridische grondslag
Context van het arrest Max-Planck
Het Hof van Justitie oordeelde in het Max-Planck-arrest dat het recht op minimumjaarlijkse vakantie als bedoeld in artikel 7 van Richtlijn 2003/88/EG (Arbeidstijdenrichtlijn) niet automatisch kan vervallen aan het einde van het referentiejaar of een overdrachtsperiode, tenzij de werkgever de werknemer daadwerkelijk in staat heeft gesteld dit recht uit te oefenen. Daaruit volgt een:
- Informatieplicht (de werkgever moet de werknemer informeren over het vervallen van het recht op vakantie),
- Waarschuwingsplicht (de werknemer moet tijdig en op transparante wijze gewezen worden op de gevolgen van niet-opnemen van vakantiedagen),
- Inspanningsverplichting (de werkgever moet de werknemer daadwerkelijk de mogelijkheid bieden vakantie op te nemen).
Toepassing in geval van ziekte
In het arrest Max-Planck werd niet direct ingegaan op ziekte, maar in latere rechtspraak, met name KHS tegen Schulte (HvJ EU 22 november 2011, zaak C-214/10), is verduidelijkt dat opgebouwde vakantiedagen tijdens ziekte in beginsel behouden blijven, maar dat lidstaten een vervaltermijn van 15 maanden (of meer) kunnen hanteren na het einde van het opbouwjaar, mits dit niet leidt tot een feitelijke ontneming van het vakantie recht.
Nederlands recht
In Nederland wordt de Arbeidstijdenrichtlijn geïmplementeerd in de artikelen 7:634–7:642 BW. Hieruit volgt dat wettelijke vakantiedagen in beginsel vervallen zes maanden na het opbouwjaar (art. 7:640 BW), tenzij de werknemer redelijkerwijs niet in staat is geweest vakantie op te nemen. Tijdens langdurige ziekte kan die uitzondering van toepassing zijn.
- Bij gedeeltelijk herstel of re-integratie kan een werknemer wél in staat zijn vakantie op te nemen.
- In dat geval geldt de vervaltermijn van zes maanden, tenzij de werkgever zijn verplichtingen uit Max-Planck niet is nagekomen.
Conclusie voor juristen
Ja, de verplichtingen uit Max-Planck gelden ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan, mits de werknemer in staat was om de vakantie op te nemen. Als dat het geval is, moeten de informatie-, waarschuwings- en inspanningsverplichtingen worden nagekomen door de werkgever, anders vervallen de vakantiedagen niet automatisch.
Belang voor de praktijk
Werkgevers moeten dus bij re-integrerende of deels arbeidsgeschikte werknemers actief en aantoonbaar informeren over het vakantiesaldo en het risico op verval, ook al bevindt de werknemer zich (nog) in een ziektemelding.
Laat me weten als je een annotatie of verwijzing naar relevante Nederlandse rechtspraak of literatuur erbij wilt.
Het antwoord van ChatGPT 4.1 mini
De vraag of de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck ook ziet op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan, vereist een analyse binnen het kader van het Nederlandse arbeidsrecht, met name in relatie tot de wettelijke bepalingen omtrent vakantie-uren en de rechten van zieke werknemers.
Korte samenvatting Max-Planck-arrest
Het arrest Max-Planck (HvJ EU, 19 november 2015, C-386/14) benadrukt dat werkgevers onder de Europese Richtlijn 2003/88/EG (Arbeidstijdrichtlijn) een inspanningsverplichting hebben om werknemers die langdurig ziek zijn te informeren en aan te spreken op het opnemen van hun wettelijke vakantiedagen vóór het verstrijken van de verjaringstermijn. Dit is bedoeld om het verlies van vakantie-uren door verjaring te voorkomen.
Toepassing op vakantie opgebouwd tijdens ziektejaar in het Nederlandse arbeidsrecht
- Inspanningsverplichting: Naar Nederlands recht (artikel 7:640a BW) bestaat er een inspanningsverplichting voor werkgevers om werknemers te informeren over hun vakantie-uren, inclusief het risico op verjaring. Dit geldt ook voor de wettelijke vakantiedagen (4x de wekelijkse arbeidsduur).
- Aanzegverplichting: De werkgever moet duidelijk communiceren over het verstrijken van de vakantiedagen en de werknemer stimuleren deze op te nemen.
- Vakantie opgebouwd tijdens ziektejaar:
- Tijdens ziekte blijft de opbouw van wettelijke vakantie-uren gewoon doorlopen, ook al neemt de werknemer geen vakantie op.
- De vakantie-uren opgebouwd in het jaar waarin langdurige ziekte is ontstaan, vallen ook onder de bescherming van het Max-Planck-arrest. De werkgever moet dus ook hier tijdig wijzen op het opnemen van deze vakantie voordat deze verjaart.
- Dit volgt uit de Europese interpretatie dat het recht op jaarlijkse vakantie niet verloren mag gaan door ziekte alleen en dat de werkgever een actieve rol heeft om dit te voorkomen.
Juridische basis
- Europees recht: HvJ EU in Max-Planck stelt dat vakantie niet mag verjaren tijdens langdurige ziekte zonder dat de werknemer geïnformeerd wordt en gelegenheid krijgt deze op te nemen.
- Nederlands recht: Dit wordt geïmplementeerd via artikel 7:640a BW en jurisprudentie, waarbij de werkgever een duidelijke aanzeg- en inspanningsverplichting heeft richting de werknemer, ongeacht het moment van opbouw van de vakantiedagen.
Conclusie
Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck ziet ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. De werkgever moet actief informeren en de werknemer aanzetten tot opname van deze vakantie om verjaring te voorkomen. Dit antwoord is gebaseerd op de interpretatie van artikel 7:640a BW in samenhang met de Europese rechtspraak van het HvJ EU.
Als je wilt, kan ik ook een juridisch onderbouwde tekst met verwijzingen naar relevante wetsartikelen en jurisprudentie voor je uitschrijven. Wil je dat?
Het antwoord van Claude
Inspannings- en aanzegverplichting bij vakantie opgebouwd tijdens jaar van langdurig ziekteverlof na Max-Planck
De inspannings- en aanzegverplichting uit het Max-Planck arrest (C-684/16) ziet inderdaad ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Deze conclusie is gebaseerd op de volgende juridische grondslagen:
Europese jurisprudentie
- Het Max-Planck arrest (HvJ EU 6 november 2018, C-684/16) vestigt een actieve informatie- en aanmoedigingsplicht voor werkgevers om werknemers in staat te stellen hun vakantierecht daadwerkelijk uit te oefenen
- Het arrest Schultz-Hoff (C-350/06) en het arrest Schulte (C-118/13) bevestigen dat arbeidsongeschiktheid het recht op opbouw van vakantiedagen niet beïnvloedt
- Het arrest KHS (C-214/10) bepaalt dat het verlofrecht niet onbeperkt kan worden opgebouwd, maar dat een beperking alleen mogelijk is na een bepaalde referentieperiode (minimaal 15 maanden)
Nederlands recht
- Art. 7:634 BW: opbouw van vakantiedagen tijdens ziekte blijft volledig intact
- Art. 7:635 lid 4 BW: tijdens arbeidsongeschiktheid bouwt werknemer volledige vakantieaanspraken op
- Art. 7:640a BW: vervaltermijn van wettelijke vakantiedagen (zes maanden na het jaar van opbouw)
- HR 5 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1477 (Staat/FNV): de vervaltermijn start pas op het moment dat een werknemer redelijkerwijs in staat is vakantie op te nemen
De inspanningsverplichting uit Max-Planck geldt niet uitsluitend voor vakantiedagen opgebouwd vóór het ziekteverlof, maar voor alle opgebouwde vakantiedagen, inclusief die tijdens ziekte zijn verworven. Dit standpunt wordt onderbouwd door:
- Het ontbreken van een specifieke uitzondering in de Europese of Nederlandse wetgeving voor vakantiedagen opgebouwd tijdens ziekte
- De fundamentele aard van het recht op jaarlijkse vakantie als fundamenteel sociaal recht in art. 31 lid 2 Handvest Grondrechten EU
- De doelstelling van richtlijn 2003/88/EG om effectieve rust te waarborgen, ongeacht de omstandigheden waaronder het vakantierecht is ontstaan
De werkgever dient derhalve:
- De zieke werknemer actief en tijdig te informeren over opgebouwde vakantierechten
- De werknemer concreet aan te moedigen deze vakantie op te nemen
- De werknemer in staat te stellen geïnformeerde beslissingen te nemen over vakantierechten
- Aan te kunnen tonen dat aan deze inspanningsverplichting is voldaan
Bij niet-nakoming van deze verplichtingen kan de vervaltermijn van art. 7:640a BW niet worden ingeroepen tegen de werknemer, ook niet voor vakantiedagen die tijdens ziekte zijn opgebouwd.
Het antwoord van Gemini
Goedemorgen! Een interessante en relevante vraag voor arbeidsrechtjuristen.
Het antwoord op de vraag of de inspannings- en aanzegverplichting uit het Max-Planck-arrest ook van toepassing zijn op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan, is ja.
Grondslag van het antwoord:
Dit is gebaseerd op een combinatie van het Europese Hof van Justitie (HvJEU) arrest Max-Planck (C-684/16) en de interpretatie en implementatie hiervan in het Nederlandse arbeidsrecht, met name in relatie tot artikel 7:634a Burgerlijk Wetboek (BW).
- Het Max-Planck-arrest: In dit arrest heeft het HvJEU expliciet geoordeeld dat de in artikel 7 van de Richtlijn 2003/88/EG betreffende een aantal aspecten van de organisatie van de arbeidstijd neergelegde rechten op jaarlijkse vakantie en op uitbetaling van die vakantie bij beëindiging van de dienstbetrekking niet verloren gaan door langdurige ziekte. Dit betekent dat een werknemer die langdurig ziek is geweest, recht blijft houden op de wettelijke vakantiedagen die hij of zij tijdens die ziekteperiode heeft opgebouwd.
- Artikel 7:634a BW: Dit artikel, dat is ingevoerd ter implementatie van de Europese richtlijn en in lijn met de jurisprudentie van het HvJEU (waaronder Max-Planck), bepaalt dat de werknemer tijdens ziekte aanspraak houdt op het wettelijk minimum aan vakantie-uren. Lid 2 van dit artikel stelt dat in afwijking van artikel 7:634 BW de aanspraak op het wettelijk minimum aan vakantie-uren die is ontstaan in een periode waarin de werknemer wegens ziekte, gebrek of ongeval verhinderd is geweest de bedongen arbeid te verrichten, vervalt door verloop van vijf jaren na de laatste dag van het kalenderjaar waarin de aanspraak is ontstaan.
- Inspannings- en aanzegverplichting in relatie tot Max-Planck: Hoewel het Max-Planck-arrest primair gaat over het behoud van vakantierechten tijdens ziekte, impliceert de geest van dit arrest en de daaropvolgende Nederlandse wetgeving dat de werkgever een actieve rol moet spelen om te bevorderen dat de werknemer deze opgebouwde vakantiedagen ook daadwerkelijk kan opnemen. Dit komt voort uit de gedachte dat vakantie dient ter ontspanning en herstel van de werknemer, ook na een periode van ziekte.
De inspanningsverplichting houdt in dat de werkgever de werknemer in staat moet stellen om de vakantiedagen op te nemen. De aanzegverplichting houdt in dat de werkgever de werknemer tijdig en duidelijk moet informeren over het dreigende verval van de bovenwettelijke vakantiedagen (en in sommige interpretaties, mede in het licht van goed werkgeverschap, ook de wettelijke dagen).
Jurisprudentie na Max-Planck: Diverse uitspraken van Nederlandse rechters na het Max-Planck-arrest hebben de lijn bevestigd dat de werkgever een actieve rol heeft in het faciliteren van de opname van vakantiedagen, ook de dagen die tijdens ziekte zijn opgebouwd. Hoewel de focus vaak ligt op het voorkomen van verval van bovenwettelijke dagen, strekt de redelijkheid en billijkheid en het goed werkgeverschap zich ook uit tot de wettelijke dagen die tijdens ziekte zijn opgebouwd. De werkgever moet de werknemer in staat stellen deze dagen op te nemen binnen de verjaringstermijn van vijf jaar.
Conclusie voor juristen:
De inspannings- en aanzegverplichting van de werkgever strekken zich conform de interpretatie van het Max-Planck-arrest in het Nederlandse arbeidsrecht uit tot alle wettelijke vakantiedagen die tijdens het dienstverband zijn opgebouwd, inclusief die welke zijn ontstaan tijdens perioden van langdurige ziekte. De werkgever dient de werknemer in staat te stellen deze vakantiedagen op te nemen binnen de wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar en hen hierover tijdig en duidelijk te informeren. Het niet nakomen van deze verplichtingen kan ertoe leiden dat de vakantiedagen niet rechtsgeldig vervallen.
Ik hoop dat dit antwoord helder en bruikbaar is voor uw juridische werkzaamheden. Mocht u verdere vragen hebben, dan hoor ik het graag.
Het antwoord van Deepseek
Het arrest Max-Planck (HvJ EU 6 november 2018, C-684/16) heeft belangrijke gevolgen voor de Nederlandse arbeidsrechtelijke regels rondom opbouw van vakantiedagen tijdens ziekte. Hieronder volgt een juridische analyse van uw vraag, gebaseerd op het EU-recht en de Nederlandse implementatie daarvan.
Kern van het Max-Planck-arrest
Het arrest bepaalt dat:
- Werknemers recht hebben op opbouw van vakantiedagen tijdens ziekte, ook als zij langdurig arbeidsongeschikt zijn (in lijn met art. 7 lid 1 van Richtlijn 2003/88/EG over arbeidstijd).
- Een algemeen verbod op meenemen van vakantiedagen naar een volgend jaar (zoals in de Nederlandse Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag, WML) is in strijd met EU-recht, tenzij de werkgever aantoont dat de werknemer daadwerkelijk de kans heeft gehad om vakantie op te nemen (de zgn. “inspanningsverplichting” en “aanzegverplichting”).
Toepassing op uw vraag: vakantieopbouw tijdens ziektejaar
Uw vraag richt zich specifiek op:
“Zien de inspannings- en aanzegverplichting uit Max-Planck ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan?”
Antwoord:
Ja, de verplichtingen gelden ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd in het jaar waarin de langdurige ziekte intrad. Dit volgt uit:
- EU-rechtelijke interpretatie: Het arrest Max-Planck maakt geen onderscheid tussen vakantiedagen opgebouwd vóór of tijdens ziekte. De focus ligt op het feit dat de werknemer door ziekte geen redelijke kans had om vakantie op te nemen.
- Nederlandse implementatie:
- De WML is na Max-Planck aangepast (o.a. via art. 7:640a BW en art. 15 WML), waarbij de inspannings- en aanzegverplichting expliciet zijn verankerd.
- Werkgevers moeten actief controleren of een zieke werknemer vakantie kan en wil opnemen (bijv. via schriftelijke communicatie).
- Indien de werkgever niet aantoont dat de werknemer vakantie had kúnnen opnemen, vervalt het verval van vakantiedagen niet.
Praktische consequenties voor langdurig zieken
- Opgebouwde vakantie tijdens ziektejaar: Als een werknemer in jaar X ziek wordt en vakantiedagen opbouwt, maar door ziekte niet in staat was deze op te nemen, vervalt deze vakantie niet automatisch.
- Bewijslast werkgever: De werkgever moet aantonen dat hij:
- Inspanningsverplichting: De werknemer heeft geïnformeerd over het risico van verval (bijv. via brief/email).
- Aanzegverplichting: De werknemer heeft een redelijke mogelijkheid gekregen om vakantie op te nemen (bijv. door aan te bieden vakantie te nemen tijdens herstel of in overleg met een bedrijfsarts).
- Recht op meenemen/vergoeding: Als de werkgever niet aan deze verplichtingen voldoet, kan de werknemer de dagen meenemen of een financiële vergoeding eisen (art. 7:640a BW).
Juridische basis
- EU-recht:
- Richtlijn 2003/88/EG (art. 7) – Recht op jaarlijkse vakantie.
- Arrest Max-Planck (C-684/16) – Geen automatisch verval bij ziekte.
- Nederlands recht:
- Art. 7:640a BW (inspannings-/aanzegverplichting).
- Art. 15 WML (aanpassing na Max-Planck).
- Rechtspraak: o.a. HR 5 juli 2019 (ECLI:NL:HR:2019:1056), waarin de Hoge Raad Max-Planck expliciet toepast.
Conclusie voor juristen
De inspannings- en aanzegverplichting gelden ook voor vakantiedagen opgebouwd tijdens het ziektejaar, tenzij de werkgever kan aantonen dat de werknemer daadwerkelijk in de gelegenheid was om vakantie op te nemen. Dit is een direct gevolg van de EU-rechtelijke doorwerking in het Nederlandse arbeidsrecht na Max-Planck.
Let op:
- Documentatie is cruciaal voor werkgevers (bewijs van communicatie over vakantie).
- Bij twijfel geldt het voordeel van de werknemer (geen verval).
Mocht u casuïstiek hebben waar de werkgever wel heeft aangezegd maar de werknemer bijvoorbeeld cognitief niet in staat was te reageren, dan kan art. 7:611 BW (goed werkgeverschap) aanvullende bescherming bieden.
Hopelijk is dit duidelijk. Laat het weten als u verdere verdieping nodig heeft!
Het antwoord van Qwen
Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck (ECLI:EU:C:2015:690) geldt ook voor vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan , conform de huidige lijn van het Europees Hof van Justitie (EuGH) en de relevante jurisprudentie binnen het Nederlandse arbeidsrecht .
Antwoord in juridische termen:
Volgens het arrest Max-Planck (C-517/14) heeft het Europese Hof van Justitie bepaald dat:
Een werknemer die gedurende het gehele vakantiejaar verhindert is om zijn of haar jaarlijkse vakantie te nemen wegens ziekte, behoudt het recht op een uitgestelde compensatie van die vakantie . Dit geldt ook als het ziekteverlof zich voortzet tot buiten het vakantiejaar.
Daarnaast stelt het Hof dat:
- De werknemer niet hoeft aan te kondigen dat hij wil opnemen van vakantie indien dit door ziekte onmogelijk was.
- De werkgever niet kan verlangen dat de werknemer een actieve inspanning levert om vakantiedagen op te nemen terwijl hij ziek is – dat zou immers formeel correcte maar feitelijk zinloze handelingen vereisen.
Deze jurisprudentie betekent dus dat:
- De aanzegverplichting (dat de werknemer vakantie moet aanvragen) niet geldt wanneer iemand ziek is .
- De inspanningsverplichting (het zelf proberen te organiseren van vakantie) is niet toepasbaar zolang de werknemer verhinderd is door ziekte .
- De rechtspositie van de werknemer wordt beschermd : de vakantierechten vervallen niet automatisch doordat ze niet zijn genomen tijdens het ziekteverlof.
Toepassing op Nederlandse situatie
In Nederland is deze regelgeving toegepast via de implementatie van Richtlijn 2003/88/EG inzake werktijd, en meer specifiek artikel 7 daarvan, dat recht op jaarlijkse vakantie garandeert. Het Nederlandse hof volgt de EuGH-jurisprudentie consequent, zoals blijkt uit onder andere:
- HR 11 oktober 2019 (ECLI:NL:HR:2019:1710): Hoge Raad sluit zich expliciet aan bij Max-Planck-lijn .
- Rechterlijke uitspraken zoals die van de Rechtbank Den Haag (2018) , waarin werd bepaald dat een werknemer die langdurig ziek is geen actieve stappen hoeft te ondernemen om vakantie op te nemen.
Bovendien:
- Het CAO-onderwijs (2022-2025) en diverse andere CAO’s hebben nu expliciete clausules opgenomen dat ziekteperiodes geen afbreking vormen van het recht op vakantie .
- De Wet normering verlofrecht (Wet nrva) biedt sinds 2020 een wettelijke basis voor het opbouwen van vakantie, inclusief tijdens ziekteverlof.
Conclusie voor juristen
Ja , de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck geldt ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Dit is gebaseerd op:
- Europese rechtspraak (artikel 7 Richtlijn 2003/88/EG, gecombineerd met arrest Max-Planck C-517/14).
- Nationale rechtspraak (onder andere HR 11 oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1710).
- Nederlandse wetgeving (Wet nrva, art. 7b WW).
- Collectieve Arbeidsovereenkomsten waarin dit uitdrukkelijk is geregeld.
Dit betekent dat werkgevers verplicht zijn om vakantierechten die zijn opgebouwd tijdens ziekteverlof te laten vervallen alleen na correcte informatievoorziening en mogelijkheid tot uitstellen , en niet zonder verdere voorwaarden .
Laat gerust weten als je ook een korte memorando-achtige samenvatting nodig hebt of verwijzingen naar relevante literatuur of jurisprudentie.
Korting bij De Scheidingsdeskundige
Advocaten die deelnemen aan het project ter ondersteuning van de sociale advocatuur krijgen nu ook korting op cursussen van De Scheidingsdeskundige. De Scheidingsdeskundige is de partner van professionals die bij scheidingen betrokken zijn en is gespecialiseerd in het opleiden en ondersteunen bij de beroepspraktijk. De korting van 50% geldt Lees meer
Advertentie