Verbintenissenrecht

De resultaten van april 2025

Waardering ChatGPT 4o

Waardering ChatGPT 4o mini

Waardering Claude

Waardering Gemini

Waardering Deepseek

Waardering Qwen

Casus

Is het overeenkomen van een opzegtermijn, conform het Nederlandse verbintenissenrecht,  in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument mogelijk? Op grond waarvan is dit eventueel mogelijk? Het antwoord is bedoeld voor een jurist.

Het antwoord van ChatGPT 4o


Ja, het is op grond van het Nederlandse verbintenissenrecht
mogelijk om in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument een opzegtermijn overeen te komen, mits deze termijn redelijk en transparant is en geen oneerlijk beding vormt in de zin van de Richtlijn oneerlijke bedingen (Richtlijn 93/13/EEG), zoals uitgewerkt in artikel 6:233 sub a BW en artikel 6:237 BW.

Hieronder volgt een juridische analyse van de toelaatbaarheid:

Contractsvrijheid en opzegtermijnen

Partijen mogen in beginsel vrij overeenkomen onder welke voorwaarden een overeenkomst eindigt. Dit volgt uit het beginsel van contractsvrijheid (art. 3:33 jo. 6:213 BW). Voor duurovereenkomsten, zoals kinderopvangcontracten, is het gebruikelijk dat een opzegtermijn wordt afgesproken om de wederpartij in staat te stellen zich aan te passen aan de beëindiging.

➡️ Het overeenkomen van een opzegtermijn is op zichzelf niet in strijd met het recht, ook niet bij overeenkomsten met consumenten.

Consumentenbescherming: redelijkheidstoets

Omdat het gaat om een overeenkomst tussen een kinderopvangorganisatie en een consument (de ouder), is het consumentenrecht van toepassing. Artikel 6:233 sub a BW bepaalt dat een beding in algemene voorwaarden vernietigbaar is indien het, gelet op de belangen van partijen, onredelijk bezwarend is voor de consument.

Daarnaast bevat artikel 6:237 BW een indicatieve lijst van vermoedelijk onredelijk bezwarende bedingen. Relevante voorbeelden:

  • Art. 6:237 sub i BW: een beding dat de consument verplicht tot een langere opzegtermijn dan de wederpartij;
  • Art. 6:237 sub j BW: een beding dat de consument verplicht tot opzegging tegen een bepaalde datum, met verlies van de opzegmogelijkheid in het lopende jaar.

➡️ Een opzegbeding in een kinderopvangcontract is dus toelaatbaar, zolang het:

  • niet aanzienlijk langer is dan redelijk (bijv. maximaal één maand voor de consument);
  • evenwichtig is in vergelijking met de opzegmogelijkheden van de aanbieder;
  • duidelijk en begrijpelijk geformuleerd is (transparantievereiste ex art. 6:238 BW en HvJ EU RWE Vertrieb).

Toepasselijke regelgeving en branchecode

Kinderopvang is aanvullend gereguleerd. In de praktijk gelden ook de Algemene Voorwaarden Kinderopvang zoals opgesteld door de Brancheorganisatie Kinderopvang en Consumentenbond. In deze voorwaarden (laatste versie: 2021) is bepaald:

  • Ouders kunnen de overeenkomst opzeggen met een opzegtermijn van één maand;
  • De ondernemer (kinderopvanginstelling) mag de overeenkomst opzeggen met een opzegtermijn van minimaal één maand (tenzij in specifieke gevallen zoals wanbetaling).

➡️ De branchevoorwaarden geven invulling aan de redelijkheidstoets van art. 6:233 BW. Afspraken in lijn hiermee zijn doorgaans rechtens houdbaar.

Conclusie

Het overeenkomen van een opzegtermijn in een kinderopvangovereenkomst met een consument is juridisch toegestaan, op voorwaarde dat:

  • de opzegtermijn redelijk, evenwichtig en transparant is;
  • het beding niet oneerlijk is volgens de maatstaf van art. 6:233 jo. 6:237 BW;
  • de consument niet disproportioneel wordt benadeeld ten opzichte van de ondernemer.

De wettelijke en contractuele grondslag hiervoor ligt in het verbintenissenrecht (6:213 BW e.v.), in samenhang met de consumentenbeschermingsbepalingen.

Wil je dit uitgewerkt hebben in een modelcontract of juridische toets op bestaande algemene voorwaarden?

Het antwoord van ChatGPT 4o mini


Ja, het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is onder het Nederlandse verbintenissenrecht in beginsel mogelijk, maar dit is aan voorwaarden en beperkingen gebonden.

Juridische grondslag en toelichting

Algemene contractvrijheid en afwijkingen

  • Op grond van het Nederlandse verbintenissenrecht geldt in beginsel contractsvrijheid (art. 6:217 e.v. BW), zodat partijen een opzegtermijn kunnen overeenkomen.
  • Echter, de kinderopvangovereenkomst met een consument wordt mede gereguleerd door specifieke wettelijke voorschriften die het consumentenbelang beschermen.

Specifieke regelgeving voor kinderopvang

  • De kinderopvang wordt onder meer gereguleerd door de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wko) en de Regeling kinderopvang.
  • In deze wet- en regelgeving zijn bepalingen opgenomen over beëindiging en opzegging van kinderopvangovereenkomsten, onder meer om de rechtspositie van ouders als consumenten te beschermen.

Redelijkheid en billijkheid en consumentenbescherming

  • Volgens artikel 6:236 BW (oneerlijke bedingen) zijn bedingen die consumenten onredelijk benadelen nietig.
  • Dit betekent dat een opzegtermijn niet onredelijk mag zijn en niet mag leiden tot onaanvaardbare beperkingen voor de consument.

Jurisprudentie en praktijk

  • De jurisprudentie erkent dat het hanteren van een opzegtermijn in kinderopvangovereenkomsten mogelijk is, mits deze opzegtermijn redelijk en transparant is, en de consument niet in zijn rechten wordt beperkt.
  • Meestal wordt een opzegtermijn van één maand als redelijk beschouwd, zodat ouders tijd hebben om alternatieven te regelen, zonder dat zij onredelijk lang aan een contract vastzitten.

Samenvatting

  • Opzegtermijn in kinderopvangovereenkomst met consument is mogelijk, mits:
  • De opzegtermijn redelijk is en niet onredelijk nadeel voor de consument oplevert;
  • De opzegtermijn duidelijk en transparant is opgenomen in de overeenkomst;
  • Geen strijd is met de Wko of andere dwingendrechtelijke regels.

Conclusie

Het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is op grond van het Nederlandse verbintenissenrecht toegestaan, mits deze opzegtermijn:

  • Niet in strijd is met dwingendrechtelijke bepalingen uit de Wko of andere regelgeving;
  • Voldoet aan de eisen van redelijkheid, billijkheid en consumentenbescherming (art. 6:236 BW);
  • Duidelijk is gecommuniceerd en aanvaard door de consument.

Het antwoord van Claude


Opzegtermijn in overeenkomst kinderopvang met consument

Het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is conform het Nederlandse verbintenissenrecht mogelijk, maar deze mogelijkheid is wel onderworpen aan specifieke beperkingen en voorwaarden.

Juridische grondslag

  • Artikel 6:237 sub k BW (grijze lijst): Een beding dat de bevoegdheid van de consument tot opzegging van een overeenkomst voor onbepaalde tijd beperkt tot een termijn van meer dan één maand wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn.
  • Artikel 7:408 lid 3 BW: Bij een overeenkomst van opdracht met een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf (consument), kan van het recht van opzegging niet worden afgeweken ten nadele van de opdrachtgever.
  • Wet kinderopvang: Bevat geen specifieke bepalingen over opzegtermijnen, waardoor het algemene verbintenissenrecht van toepassing is.
  • Artikel 6:216 jo. 6:231 e.v. BW: De regelgeving inzake algemene voorwaarden, inclusief de bepalingen ter bescherming van consumenten, is van toepassing op overeenkomsten van kinderopvang.

Juridische analyse

Kwalificatie overeenkomst:

  • De overeenkomst tot kinderopvang wordt doorgaans gekwalificeerd als een overeenkomst van opdracht (artikel 7:400 BW)
  • Subsidiair kan sprake zijn van een gemengde overeenkomst met elementen van bewaarneming en dienstverlening

Consumentenbescherming:

  • Het betreft een overeenkomst tussen een professionele partij (kinderopvanginstelling) en een consument
  • De bepalingen van titel 5 afdeling 3 van Boek 6 BW (algemene voorwaarden) zijn van toepassing
  • Artikel 7:408 lid 3 BW biedt specifieke bescherming voor consumenten bij opdrachtovereenkomsten

Mogelijkheid opzegtermijn:

  • Een opzegtermijn is in beginsel toelaatbaar op grond van de contractsvrijheid (artikel 6:248 lid 1 BW)
  • Rechtbank Noord-Nederland (22 januari 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:222) heeft de geldigheid van redelijke opzegtermijnen in kinderopvangovereenkomsten bevestigd
  • Hof Arnhem-Leeuwarden (16 april 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:3364) heeft geoordeeld dat het overeenkomen van een redelijke opzegtermijn mogelijk is

Beperkingen:

  • De opzegtermijn mag niet langer zijn dan één maand (artikel 6:237 sub k BW), tenzij de aanbieder kan aantonen dat een langere termijn niet onredelijk bezwarend is
  • De opzegtermijn mag niet zodanig zijn dat deze het recht van opzegging illusoir maakt
  • De opzegtermijn moet redelijk zijn in het licht van de belangen van beide partijen

Branchevoorwaarden:

  • De Brancheorganisatie Kinderopvang hanteert in haar algemene voorwaarden een opzegtermijn van één maand
  • Deze voorwaarden zijn tot stand gekomen in overleg met de Consumentenbond, wat een indicatie vormt voor de redelijkheid ervan

Conclusie

Het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is mogelijk op grond van de contractsvrijheid (artikel 6:248 lid 1 BW), mits:

  • De opzegtermijn niet langer is dan één maand, conform artikel 6:237 sub k BW
  • De opzegtermijn het recht van opzegging niet illusoir maakt
  • De opzegtermijn redelijk is in het licht van alle omstandigheden van het geval

Een langere opzegtermijn dan één maand wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn, maar dit vermoeden kan worden weerlegd als de kinderopvangorganisatie kan aantonen dat er gegronde redenen zijn voor een langere termijn en deze niet onredelijk bezwarend is voor de consument in de specifieke omstandigheden van het geval.

Het antwoord van Gemini

In het arrest Max-Planck heeft de Europese Unie zich uitgesproken over de verplichtingen van werkgevers met betrekking tot de opbouw en het verval van vakantiedagen voor werknemers die langdurig ziek zijn. De inspannings- en aanzegverplichting die in dit arrest zijn vastgesteld, hebben ook implicaties voor de Nederlandse situatie.

Kernpunten van het Arrest Max-Planck

  1. Opbouw van Vakantiedagen: Het arrest bevestigt dat werknemers die ziek zijn recht hebben op de opbouw van vakantiedagen, ook gedurende de periode dat zij ziek zijn. Dit is in lijn met de EU-richtlijnen, die stellen dat werknemers niet benadeeld mogen worden in hun recht op vakantie wegens ziekte.
  2. Inspannings- en Aanzegverplichting: Werkgevers hebben de plicht om actief de werknemer te informeren over de opgebouwde vakantiedagen en hen aan te sporen deze op te nemen. Dit geldt ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof heeft plaatsgevonden.

Toepassing in het Nederlandse Arbeidsrecht

In het Nederlandse arbeidsrecht is het zo dat:

  • Opbouw Tijdens Ziekte: Werknemers bouwen ook tijdens ziekte vakantiedagen op. Dit is geregeld in artikel 7:634 BW en bevestigt de Europese richtlijn 2003/88/EG.
  • Verval van Vakantiedagen: Artikel 7:640 BW stelt dat vakantiedagen normaal gesproken vervallen na een periode van zes maanden na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd, tenzij de werknemer niet in staat is geweest om vakantie op te nemen door bijzondere omstandigheden, zoals langdurige ziekte.
  • Actieve Informatie: Werkgevers dienen hun werknemers proactief te informeren over hun vakantiedagen, en hen aan te moedigen deze op te nemen, ook na langdurig ziekteverlof.

Conclusie

Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck zijn ook van toepassing op vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof heeft plaatsgevonden. De verantwoordelijkheden van de werkgever blijven bestaan om ervoor te zorgen dat werknemers op de hoogte zijn van hun rechten en dat zij de gelegenheid krijgen om deze vakantiedagen op te nemen. Dit is ook een belangrijke overweging voor de bescherming van de rechten van werknemers binnen het kader van het Nederlandse arbeidsrecht, zoals bevestigd door de relevante wetgeving en jurisprudentie.

Referenties

  • Arrest Max-Planck (HvJ EU, 22 november 2018, C-619/16)
  • Artikel 7:634 en 7:640 BW
  • Richtlijn 2003/88/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende bepaalde aspecten van de organisatie van de arbeidstijd.

Het antwoord van Deepseek


In het Nederlandse verbintenissenrecht is het
mogelijk om in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument een opzegtermijn overeen te komen, mits deze redelijk is en niet in strijd is met dwingend recht of oneerlijke bedingenregels. Hierbij spelen de volgende juridische overwegingen een rol:

Grondslag voor opzegtermijnen in consumentenovereenkomsten

  • Vrijheid van contract (art. 6:248 BW): Partijen kunnen in beginsel zelf afspraken maken over opzegging, tenzij wettelijke beperkingen gelden.
  • Consumentenbescherming (art. 6:236–237 BW): Opzegbedingen mogen niet oneerlijk zijn (bijv. extreem lange termijnen of eenzijdige bindingsperiodes).
  • Specifieke regelgeving voor kinderopvang: Er is geen sector-specifieke wetgeving die opzegtermijnen verbiedt, maar algemene consumentenrechtelijke beginselen gelden.

Beperkingen aan opzegtermijnen

Een opzegtermijn in een kinderopvangovereenkomst moet voldoen aan:

Redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 lid 2 BW)

  • Een te lange opzegtermijn (bijv. > 3 maanden) kan onredelijk bezwarend zijn voor de consument en nietig worden geacht.
  • Bij korte overeenkomsten (bijv. maandelijks opzegbaar) is een lange termijn minder gerechtvaardigd.

Oneerlijke bedingen (art. 6:233 BW)

Een opzegbeding kan oneerlijk zijn als het:

  • De consument onredelijk bindt (bijv. een automatische verlenging met lange opzegtermijn);
  • Niet transparant is (bijv. verborgen in kleine lettertjes);
  • In strijd is met het evenwicht tussen partijen (bijv. alleen de aanbieder mag snel opzeggen).

Toetsing in de praktijk

  • Kantonrechter Rotterdam 30 maart 2022 (ECLI:NL:RBROT:2022:2589): Een opzegtermijn van 1 maand in een kinderopvangcontract werd als redelijk beschouwd.
  • Consumentenautoriteit (ACM): Houdt toezicht op oneerlijke voorwaarden in standaardcontracten.

Aanbevelingen voor geldige opzegbedingen

Om een opzegtermijn geldig te laten zijn:

  • Hanteer een redelijke termijn (bijv. 1 maand bij maandelijkse betalingen).
  • Zorg voor transparantie (duidelijke vermelding in de overeenkomst).
  • Voorkom eenzijdige binding (bijv. geen lange termijnen zonder wederkerigheid).
  • Bied flexibiliteit bij bijzondere omstandigheden (bijv. verhuizing of werkloosheid).

Conclusie

Ja, een opzegtermijn in een kinderopvangovereenkomst met een consument is mogelijk, mits deze:

  • Redelijk en billijk is (art. 6:248 lid 2 BW);
  • Geen oneerlijk beding vormt (art. 6:233 BW);
  • Transparant en evenwichtig is opgesteld.

Rechtsgrond:

  • Art. 6:248 BW (redelijkheid en billijkheid)
  • Art. 6:236–237 BW (oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten)
  • Jurisprudentie (o.a. ECLI:NL:RBROT:2022:2589)

Een termijn van 1 maand wordt doorgaans als aanvaardbaar gezien, maar dit hangt af van de specifieke omstandigheden. Langere termijnen vereisen een bijzondere rechtvaardiging.

Het antwoord van Qwen


Antwoord:

Ja, het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is mogelijk, mits deze termijn redelijk en billijk is en voldoet aan de eisen van het Nederlandse verbintenissenrecht en de wetgeving ter bescherming van consumenten. De grondslag hiervoor is artikel 7:652 BW (algemene voorwaarden), artikel 6:237 BW (redelijkheid en billijkheid) en de Wet Aanbieden Consumentenovereenkomsten (WACO).

Toelichting en juridische onderbouwing

Opzegtermijn als onderdeel van de overeenkomst

Een opzegtermijn kan worden overeengekomen in elke soort overeenkomst, inclusief een overeenkomst tot kinderopvang. Het doel van een opzegtermijn is om beide partijen voldoende tijd te geven om zich voor te bereiden op de beëindiging van de overeenkomst. In beginsel is er geen wettelijke beperking die het overeenkomen van een opzegtermijn in een dergelijke overeenkomst verbiedt.

Bescherming van consumenten

Omdat één van de partijen in dit geval een consument is, gelden specifieke regels ter bescherming van diens belangen. Deze regels zijn vastgelegd in:

  • Artikel 6:237 BW : Bedingen in algemene voorwaarden die onredelijk zijn, zijn nietig.
  • Artikel 6:248 BW : Overeenkomsten moeten worden uitgevoerd conform de redelijkheid en billijkheid .
  • Wet Aanbieden Consumentenovereenkomsten (WACO) : Deze wet stelt vereisten voor de transparantie en redelijkheid van voorwaarden in consumentenovereenkomsten.

Een opzegtermijn moet daarom redelijk zijn en mag de consument niet onevenredig benadelen.

Redelijkheid en billijkheid

De lengte van de opzegtermijn moet passend zijn in relatie tot de aard van de overeenkomst en de belangen van beide partijen. Bijvoorbeeld:

  • Een opzegtermijn van één maand kan redelijk zijn voor een kinderopvangovereenkomst, omdat dit de partijen voldoende tijd biedt om alternatieven te regelen.
  • Een opzegtermijn van zes maanden zou daarentegen mogelijk onevenredig lang kunnen zijn, afhankelijk van de omstandigheden.

De redelijkheid wordt beoordeeld aan de hand van factoren zoals:

  • De duur van de overeenkomst;
  • De aard van de prestaties;
  • De marktstandaard voor vergelijkbare overeenkomsten.

Algemene voorwaarden

Indien de opzegtermijn is opgenomen in de algemene voorwaarden van de aanbieder van de kinderopvang, moet deze voldoen aan de eisen van artikel 6:237 BW. Dit betekent dat de termijn niet onevenredig nadelig mag zijn voor de consument. Een extreem lange opzegtermijn kan bijvoorbeeld worden gezien als een onredelijke bepaling en nietig worden verklaard.

Praktische aspecten

In de praktijk gelden de volgende richtlijnen:

  • Transparantie : De opzegtermijn moet duidelijk en begrijpelijk zijn voor de consument. Hij moet weten hoe lang de termijn is en welke stappen hij moet ondernemen om op te zeggen.
  • Marktconformiteit : De opzegtermijn moet in lijn zijn met wat gebruikelijk is in de sector. Bij kinderopvangovereenkomsten zijn opzegtermijnen van één tot drie maanden vaak gangbaar.
  • Flexibiliteit : In sommige gevallen kan een kortere opzegtermijn worden overeengekomen, bijvoorbeeld bij uitzonderlijke omstandigheden zoals verhuizing of werkloosheid.

Conclusie

Het overeenkomen van een opzegtermijn in een overeenkomst tot kinderopvang met een consument is mogelijk, mits deze termijn redelijk en billijk is en voldoet aan de vereisten van het verbintenissenrecht en de WACO. De grondslag hiervoor is artikel 6:237 BW (redelijkheid van algemene voorwaarden), artikel 6:248 BW (redelijkheid en billijkheid) en de Wet Aanbieden Consumentenovereenkomsten.

Antwoord: Ja, een opzegtermijn is mogelijk mits redelijk en billijk. Grondslag: art. 6:237 BW, art. 6:248 BW en WACO.

30% korting op online content Sdu voor sociaal advocaten

Sdu heeft tijdelijk een uniek aanbod voor sociaal advocaten. Op een flink aantal titels ontvangen sociaal advocaten 30% korting bij de aanschaf van een (online only) abonnement. Deze aanbieding geldt uitsluitend voor deelnemers aan het project ter ondersteuning van de sociale advocatuur. Het aanbod betreft een jaarabonnement met een Lees meer

4 december | 2024|
Advertentie

 

Ga naar de bovenkant