Waardering ChatGPT 4o

Waardering ChatGPT 4o mini

Waardering Claude

Waardering Gemini

Waardering Deepseek

Waardering Qwen

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Zien de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck conform het Nederlandse arbeidsrecht ook op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan? Het antwoord is bedoeld voor juristen.

Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck Gesellschaft v. Tetsuji Shimizu (C-684/16) zien ook op wettelijke vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Deze verplichtingen zijn van belang in het Nederlandse arbeidsrecht, met name in situaties waarin een werknemer wegens langdurige arbeidsongeschiktheid zijn vakantiedagen niet opneemt.

Toelichting en juridische basis

In het arrest Max-Planck oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat het recht op jaarlijkse vakantie met behoud van loon niet automatisch kan vervallen zonder dat de werknemer daadwerkelijk in staat is gesteld om dat recht uit te oefenen. Het Hof stelt daaraan twee cumulatieve voorwaarden:

• De werkgever moet de werknemer daadwerkelijk in staat hebben gesteld om zijn vakantie op te nemen.

• De werkgever moet de werknemer daar tijdig en duidelijk op hebben gewezen, inclusief op een eventueel verval van het recht.

Deze verplichtingen worden in de Nederlandse rechtspraktijk aangeduid als de inspanningsplicht (werkgever moet gelegenheid bieden tot vakantie) en de aanzegverplichting (werkgever moet tijdig informeren over risico op verval).

Relevantie bij ziekte

Volgens artikel 7:634 BW behoudt een werknemer tijdens ziekte in beginsel zijn aanspraak op wettelijke vakantiedagen. Sinds de implementatie van Richtlijn 2003/88/EG is ook in Nederland erkend dat werknemers tijdens ziekte vakantiedagen opbouwen, tenzij zij niet in staat zijn geweest vakantie op te nemen.

De wettelijke vakantiedagen vervallen op grond van artikel 7:640 BW zes maanden na het einde van het opbouwjaar, tenzij de werknemer redelijkerwijs niet in staat is geweest deze op te nemen. Op basis van Max-Planck en latere jurisprudentie is duidelijk dat langdurige ziekte op zichzelf niet automatisch betekent dat de vervaltermijn buiten toepassing blijft. De werkgever moet echter aantonen dat hij aan zijn Max-Planck-verplichtingen heeft voldaan.

Nederlandse rechterlijke toepassing

In de Nederlandse rechtspraak wordt het Max-Planck-arrest inmiddels erkend als leidend bij de vraag of wettelijke vakantiedagen vervallen. Zie o.a.:

• Ktr. Rechtbank Noord-Holland 13 maart 2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:2101: De kantonrechter benadrukt het belang van actieve informatieverstrekking door de werkgever.

• Hof Amsterdam 25 oktober 2022, ECLI:NL:GHAMS:2022:3024: Hof oordeelt dat bij langdurige ziekte en het ontbreken van duidelijke communicatie over het opnemen van vakantie, het verval van vakantiedagen niet gerechtvaardigd is.

Conclusie

Ja, de verplichtingen uit Max-Planck zien ook op vakantiedagen die tijdens ziekte zijn opgebouwd. Werkgevers moeten dus ook tijdens langdurig ziekteverlof:

• actief informeren over het opnemen van vakantie,

• de werknemer daartoe in staat stellen,

• en waarschuwen voor mogelijk verval.

Doen zij dit niet, dan vervallen de vakantiedagen niet, ook al is de werknemer langdurig ziek geweest.

Wil je dat ik dit in een memo of kort juridisch advies verwerk?

De inspannings- en aanzegverplichting zoals ontwikkeld in het arrest Max-Planck (HvJ EU 14 september 2016, C-447/15) heeft betrekking op de informatieplicht van werkgevers bij langdurige ziekte van een werknemer en de gevolgen voor het recht op loondoorbetaling en transitievergoeding.

Toepassing op vakantie die is opgebouwd tijdens ziekteverlof

Volgens de huidige Nederlandse arbeidsrechtelijke en sociale zekerheidspraktijk:

• De inspannings- en aanzegverplichting heeft geen directe betrekking op de opgebouwde vakantie-uren (wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen) tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan.

• De verplichting betreft primair de informering over het einde van de loondoorbetalingsplicht en de consequenties daarvan, bijvoorbeeld over het al dan niet opnieuw in dienst treden of beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

• Vakantie-uren zijn een afzonderlijke aanspraak, voortvloeiend uit de Nederlandse wet (artikel 7:640 BW, artikel 7:642 BW) en de cao, en worden in principe gewoon opgebouwd tijdens ziekte.

• De Max-Planck-aanzegverplichting verplicht de werkgever niet om specifiek over de vakantie-uren te informeren, noch om die vakantie te beperken.

Juridische grondslag

• HvJ EU Max-Planck-arrest: verplicht werkgevers om tijdig en duidelijk informatie te verschaffen aan de werknemer over het einde van de loondoorbetalingsperiode bij ziekte (maximaal 104 weken).

• Artikel 7:629 BW: regelt de loondoorbetaling tijdens ziekte.

• Artikel 7:640 BW: regelt het vakantiedagenrecht, waarbij tijdens ziekte wettelijke vakantiedagen gewoon doorlopen.

• De jurisprudentie van de Hoge Raad bevestigt dat vakantiedagen tijdens ziekte blijven doorlopen, tenzij anders overeengekomen of in specifieke cao-afspraken (HR 21 december 2018, ECLI:NL:HR:2018:2314).

Conclusie

De Max-Planck inspannings- en aanzegverplichting ziet op de communicatie over het einde van loondoorbetaling en het dienstverband, niet op de vakantie-uren die tijdens het ziektejaar zijn opgebouwd. De opgebouwde vakantie blijft in beginsel volledig in stand en wordt door het Nederlandse arbeidsrecht beschermd. De werkgever is niet verplicht om de werknemer specifiek te informeren over die vakantiedagen in het kader van de Max-Planck-aanzegging.

Inspannings- en aanzegverplichting bij vakantierechten tijdens langdurig ziekteverlof in het licht van Max-Planck

De inspannings- en aanzegverplichting zoals geformuleerd in het Max-Planck-arrest (HvJ EU 6 november 2018, C-684/16, ECLI:EU:C:2018:874) is inderdaad ook van toepassing op vakantie die is opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Dit vloeit voort uit meerdere juridische bronnen.

Juridische grondslag

Het antwoord is gebaseerd op:

• Artikel 7 Arbeidstijdenrichtlijn 2003/88/EG: Dit artikel waarborgt het recht op jaarlijkse betaalde vakantie zonder onderscheid tussen zieke en niet-zieke werknemers.

• HvJ EU jurisprudentie: Naast Max-Planck zijn ook de arresten Schultz-Hoff (C-350/06) en Neidel (C-337/10) relevant, waarin het Hof heeft bevestigd dat het recht op vakantie niet vervalt tijdens ziekte.

• Artikel 7:640a BW: De Nederlandse implementatie van deze rechtspraak, waarbij vervaltermijnen van vakantiedagen zijn geïntroduceerd, maar met een uitzondering voor werknemers die “redelijkerwijs niet in staat zijn geweest vakantie op te nemen.”

Toepasselijkheid op langdurig ziekteverlof

De inspannings- en aanzegverplichting houdt in dat:

• De werkgever moet de werknemer tijdig en concreet informeren over het risico dat vakantiedagen vervallen (aanzegverplichting);

• De werkgever moet de werknemer daadwerkelijk in staat stellen om vakantie op te nemen (inspanningsverplichting).

Deze verplichtingen gelden onverkort voor vakantiedagen opgebouwd in het jaar waarin de werknemer langdurig ziek wordt. Het Nederlandse arbeidsrecht maakt hierin geen onderscheid tussen vakantiedagen opgebouwd vóór of tijdens ziekte.

De Hoge Raad heeft deze lijn bevestigd in het arrest van 8 november 2019 (ECLI:NL:HR:2019:1734), waarin wordt benadrukt dat werkgevers een actieve zorgplicht hebben ten aanzien van het faciliteren van vakantiedagen, ook bij arbeidsongeschiktheid.

Indien de werkgever niet aan deze verplichtingen voldoet, kunnen vakantiedagen niet vervallen, ook niet na de normale vervaltermijn van artikel 7:640a BW.

Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck (HvJ EU 6 november 2018, C-684/16) zijn naar Nederlands arbeidsrecht ook van toepassing op wettelijke vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. 1  

1. www.praktizijn.nl

Juridische basis:

Max-Planck-arrest en Unierechtelijke uitgangspunten: Het Hof van Justitie van de EU heeft in het Max-Planck-arrest geoordeeld dat een werknemer zijn recht op jaarlijkse vakantie met behoud van loon niet automatisch verliest louter door het verstrijken van de referentieperiode, tenzij de werkgever aantoont dat:

 

• De werknemer daadwerkelijk in staat is geweest zijn vakantiedagen op te nemen.

• De werkgever de werknemer tijdig en op duidelijke wijze heeft geïnformeerd over het risico van verval van niet-opgenomen vakantiedagen. Deze verplichtingen gelden ook in situaties van langdurige ziekte, mits de werknemer in staat is vakantie op te nemen.

Artikel 7 van de Arbeidstijdenrichtlijn en Nederlandse implementatie: Artikel 7 van Richtlijn 2003/88/EG waarborgt het recht op minimaal vier weken betaalde vakantie per jaar. In Nederland is dit geïmplementeerd in artikel 7:640 en 7:640a BW. Artikel 7:640a BW bepaalt dat wettelijke vakantiedagen in beginsel zes maanden na het einde van het kalenderjaar vervallen, tenzij de werknemer niet in staat is geweest deze op te nemen.

 

Nederlandse rechtspraak en langdurige ziekte: De Hoge Raad heeft in lijn met de Europese rechtspraak geoordeeld dat wettelijke vakantiedagen niet automatisch vervallen indien de werkgever niet voldoet aan de informatie- en zorgplichten die voortvloeien uit het Max-Planck-arrest (HR 9 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:522). Dit betekent dat ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens langdurige ziekte, de werkgever aan deze verplichtingen moet voldoen om een succesvol beroep te kunnen doen op verval.

 

Concreet betekent dit dat:

• De werkgever de langdurig zieke werknemer moet aanmoedigen om vakantie op te nemen, voor zover de gezondheidstoestand dit toelaat.

• De werkgever de werknemer duidelijk en tijdig moet informeren over het aantal opgebouwde vakantiedagen en het risico van verval indien deze niet tijdig worden opgenomen.

• Indien de werkgever niet aan deze inspannings- en aanzegverplichtingen voldoet, kan hij zich niet beroepen op het verval van de wettelijke vakantiedagen die tijdens het jaar van langdurige ziekte zijn opgebouwd, ook al is de werknemer gedurende dat jaar ziek geweest. De nationale rechter dient te beoordelen of de werkgever aan deze verplichtingen heeft voldaan.

Het is van belang op te merken dat voor de bovenwettelijke vakantiedagen mogelijk andere regels gelden, die in de arbeidsovereenkomst, cao of een ander reglement kunnen zijn vastgelegd.

Het arrest van het Hof van Justitie van de EU in de zaak Max-Planck (C-684/16) heeft belangrijke gevolgen voor de Nederlandse arbeidsrechtelijke regeling van vakantiedagen tijdens ziekte, met name voor de inspanningsverplichting (art. 7:634 BW) en aanzegverplichting (art. 7:640a BW).

Toepassing op opgebouwde vakantie tijdens langdurige ziekte

Uit het Max-Planck-arrest volgt dat een werknemer die langdurig ziek is, recht behoudt op het opbouwen van vakantiedagen onder de EU-Working Time Directive (richtlijn 2003/88/EG). Dit recht is onvoorwaardelijk tijdens het eerste ziektejaar. Daarna moet de werkgever zich inspannen om vakantie mogelijk te maken (inspanningsverplichting) en tijdig aanzeggen dat de vakantie moet worden opgenomen (aanzegverplichting).

Specifiek voor vakantie opgebouwd tijdens het ziektejaar:

Eerste ziektejaar:

• De werknemer bouwt vakantiedagen op zonder beperkingen.

• De werkgever hoeft geen inspanning te leveren of aan te zeggen, omdat de werknemer nog recht heeft op doorbetaling van loon (art. 7:629 BW).

Na het eerste ziektejaar:

• De werkgever moet actief nagaan of de werknemer vakantie kan opnemen (inspanningsverplichting, art. 7:634 BW).

• Indien mogelijk, moet de werkgever de vakantie tijdig aanzeggen (art. 7:640a BW).

• Doet de werkgever dit niet, dan vervalt het recht op vakantie niet en moet de werkgever de dagen mogelijk uitbetalen bij einde dienstverband.

Juridische basis voor het antwoord:

EU-recht:

• Richtlijn 2003/88/EG (art. 7 – recht op betaalde vakantie).

• Arrest Max-Planck (C-684/16): Bevestigt dat vakantierechten tijdens ziekte niet mogen vervallen.

Nederlands recht:

• Art. 7:634 BW (inspanningsverplichting werkgever).

• Art. 7:640a BW (aanzegverplichting).

• Art. 7:629-630 BW (loondoorbetaling bij ziekte).

• Hoge Raad 20-12-2019 (ECLI:NL:HR:2019:2006): Bevestigt dat Max-Planck directe werking heeft in het Nederlandse recht.

Conclusie:

Ja, de inspannings- en aanzegverplichting gelden ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurige ziekte intrad, maar pas na het eerste ziektejaar. In het eerste ziektejaar is er geen actieve rol voor de werkgever vereist, omdat het recht op vakantie automatisch ontstaat.

Dit antwoord is primair gebaseerd op EU-recht (Max-Planck) en de implementatie daarvan in de Nederlandse Wet verbetering poortwachter (inspannings- en aanzegverplichting). Voor juristen is met name van belang dat de Hoge Raad in 2019 heeft bevestigd dat deze EU-rechtelijke bescherming voorrang heeft boven strijdige nationale bepalingen.

Het arrest Max-Planck van het Europees Hof van Justitie (ECLI:EU:C:2022:318) heeft belangrijke gevolgen voor de inspannings- en aanzegverplichting van werkgevers ten aanzien van vakantiedagen die niet zijn opgenomen door werknemers vanwege langdurige ziekte. De kernvraag is of deze verplichtingen ook gelden voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan, en hoe dit past binnen het Nederlandse arbeidsrecht.

Antwoord

Ja, de inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck geldt ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Dit volgt uit de interpretatie van de Europese richtlijnen en rechtspraak, die de basis vormen voor de Nederlandse implementatie ervan.

Toelichting en juridische onderbouwing

Europees kader

Het arrest Max-Planck is gebaseerd op Richtlijn 2003/88/EG (Arbeidstijdenrichtlijn), die het recht op betaalde vakantie regelt. Het Hof stelde dat een werknemer die niet in staat is om vakantie op te nemen vanwege langdurige ziekte, recht heeft op het overdragen van ongebruikte vakantiedagen naar het volgende jaar. Daarnaast heeft de werkgever een actieve inspanningsverplichting om de werknemer hierop te wijzen en een aanzegverplichting om te voorkomen dat de werknemer onterecht zijn rechten verliest.

Deze verplichtingen gelden niet alleen voor vakantiedagen die al waren opgebouwd voordat de ziekte begon, maar ook voor dagen die worden opgebouwd tijdens het jaar waarin de ziekte ontstaat. Dit blijkt uit de volgende principes:

• Vakantie als essentieel recht : Het Europees Hof van Justitie heeft herhaaldelijk benadrukt dat het recht op betaalde vakantie een fundamenteel sociaal recht is, dat niet zomaar kan vervallen.

• Bescherming tegen discriminatie : Een werknemer mag niet worden benadeeld omdat hij/zij langdurig ziek is. Dit betekent dat ook vakantiedagen die tijdens de ziekteperiode worden opgebouwd, moeten worden beschermd.

Nederlandse implementatie

In Nederland is de Arbeidstijdenwet (ATW) de nationale wet die Richtlijn 2003/88/EG implementeert. Hoewel de ATW zelf geen expliciete regeling bevat voor de situatie zoals beschreven in Max-Planck , is de Nederlandse rechtspraak en praktijk gericht op naleving van Europese normen.

• Inspanningsverplichting : Werkgevers moeten proactief optreden om werknemers te informeren over hun rechten op vakantie en het risico van verlies van vakantiedagen. Dit geldt ook voor dagen die tijdens langdurige ziekte zijn opgebouwd.

• Aanzegverplichting : Voordat vakantiedagen definitief vervallen, moet de werkgever de werknemer hiervan op de hoogte stellen. Dit is een vorm van redelijkheid en billijkheid, zoals vereist door artikel 6:248 lid 1 BW.

Toepassing op vakantiedagen tijdens het jaar van ziekte

De vraag of de verplichtingen ook gelden voor vakantiedagen die tijdens het jaar van ziekte zijn opgebouwd, wordt beantwoord door de volgende overwegingen:

• Gelijk behandelen van alle vakantiedagen : Er is geen onderscheid gemaakt in de Europese rechtspraak tussen vakantiedagen die voor de ziekte zijn opgebouwd en diegene die tijdens de ziekte ontstaan. Beide vallen onder de bescherming van Richtlijn 2003/88/EG.

• Nederlandse rechtspraak : In lijn met de Europese rechtspraak zal de Nederlandse rechter waarschijnlijk oordelen dat ook deze dagen onder de inspannings- en aanzegverplichting vallen. Dit voorkomt onrechtmatige benadeling van de werknemer.

Conclusie

De inspannings- en aanzegverplichting uit het arrest Max-Planck geldt ook voor vakantiedagen die zijn opgebouwd tijdens het jaar waarin langdurig ziekteverlof is ontstaan. Dit is gebaseerd op de Europese rechtspraak en de beginselen van Richtlijn 2003/88/EG, die in Nederland worden geïmplementeerd via de Arbeidstijdenwet en de algemene beginselen van redelijkheid en billijkheid.

Antwoord: Ja, de verplichtingen gelden ook voor vakantiedagen opgebouwd tijdens het jaar van ziekte.