Waardering ChatGPT 4o – nog niet beoordeeld

Waardering ChatGPT 4o mini – nog niet beoordeeld

Waardering Claude – nog niet beoordeeld

Waardering Gemini – nog niet beoordeeld

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Geldt in het Nederlandse strafrecht de door de Hoge Raad ontwikkelde regel over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, als er een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd? Wat is de grondslag voor die regel? Het antwoord is bedoeld voor juristen.

Ja, in het Nederlandse strafrecht geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel dat bij het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen een abstracte berekeningsmethode kan worden gehanteerd, mits deze berekeningsmethode voldoet aan de vereisten van redelijkheid en billijkheid en voldoende grondslag biedt in de feiten van de zaak. Deze regel is gebaseerd op de Pluk-ze-wetgeving (art. 36e Sr) en uitgewerkt in jurisprudentie van de Hoge Raad.

Grondslag en toepassingsvereisten

• Wettelijke basis: art. 36e Sr:

Artikel 36e Sr biedt de grondslag voor het ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel. Het doel is om te voorkomen dat een veroordeelde profijt houdt van strafbare feiten.

Bij witwassen kan het voordeel bestaan uit de waarde van de vermogensbestanddelen die afkomstig zijn uit misdrijf of die door het misdrijf zijn verkregen.

• Hoge Raad: abstracte berekening van voordeel mogelijk:

In gevallen van witwassen is het vaak moeilijk om het exacte wederrechtelijk verkregen voordeel te bepalen vanwege de verborgen aard van de geldstromen. De Hoge Raad heeft daarom bepaald dat een abstracte of globale berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel is toegestaan, mits deze methodologie voldoende aansluiting vindt bij de vastgestelde feiten.

Jurisprudentie van de Hoge Raad

HR 1 juli 1997, NJ 1997/626 (Emergis):

• De Hoge Raad oordeelde dat de ontnemingsvordering kan worden gebaseerd op aannames en schattingen, mits die aannames voldoende steun vinden in de vastgestelde feiten en omstandigheden.

HR 26 september 2006, ECLI:NL:HR:2006:AV2233 (Kleiburg/Witwassen):

• De Hoge Raad bevestigde dat bij witwassen een abstracte berekeningsmethode kan worden gehanteerd. Het bedrag dat moet worden ontnomen, moet echter wel aannemelijk worden gemaakt door het Openbaar Ministerie. Absolute zekerheid over de precieze omvang van het voordeel is niet vereist.

HR 28 mei 2019, ECLI:NL:HR:2019:793:

• Hierin bevestigde de Hoge Raad dat de ontneming van voordeel bij witwassen mag worden gebaseerd op een globale schatting van de bedragen die vermoedelijk door het strafbare handelen zijn verkregen, mits die schatting wordt onderbouwd met concrete aanwijzingen in het dossier.

HR 26 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:601 (Enkele concrete aanwijzingen):

• De Hoge Raad benadrukte dat de abstracte berekening bij witwassen niet willekeurig mag zijn. De vordering moet gebaseerd zijn op “enkele concrete aanwijzingen” dat het bedrag aan wederrechtelijk verkregen voordeel daadwerkelijk is genoten. Er moet een verband bestaan tussen de vastgestelde feiten en de schatting.

Abstracte berekeningsmethoden bij witwassen

Een abstracte berekening kan bijvoorbeeld inhouden:

• Het inschatten van het voordeel op basis van het verschil tussen legale inkomsten en vastgestelde uitgaven (discrepantie-methode).

• Het extrapoleren van voordeel uit een bepaalde periode naar een langere periode, mits de omstandigheden daarvoor aanleiding geven.

• Het gebruik van aannames over de omvang van witgewassen geldbedragen of transacties, gebaseerd op een patroon of modus operandi.

Deze methoden vereisen wel een zorgvuldige onderbouwing door het Openbaar Ministerie en toetsing door de rechter.

Grenzen en waarborgen

• Redelijkheid en billijkheid (art. 6 EVRM): De berekening mag niet zodanig abstract zijn dat de veroordeelde onvoldoende mogelijkheden heeft om zich te verweren tegen de vordering. Er moet voldoende aansluiting zijn bij de feiten en omstandigheden.

• Bewijslastverdeling: Het Openbaar Ministerie moet aannemelijk maken dat wederrechtelijk voordeel is genoten. Bij een abstracte berekening ligt een zekere onderbouwing in de feiten van de zaak aan de basis.

• Rechterlijke toetsing: De rechter moet de redelijkheid van de berekeningswijze beoordelen en kan het gevorderde bedrag naar redelijkheid matigen als de onderbouwing tekortschiet.

Conclusie

De door de Hoge Raad ontwikkelde regel maakt het mogelijk om bij witwassen een abstracte berekeningsmethode te hanteren voor het ontnemen van voordeel, mits de berekening voldoende steun vindt in de feiten en redelijke aannames. De grondslag hiervoor ligt in artikel 36e Sr en is uitgewerkt in jurisprudentie, waarbij redelijkheid, billijkheid en concrete aanwijzingen uit het dossier centraal staan. Deze benadering biedt praktische werkbaarheid in zaken waarin precieze voordeelberekeningen lastig zijn vanwege de verborgen aard van witwassen.

In het Nederlandse strafrecht geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel omtrent het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, zelfs wanneer er een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd. De grondslag voor deze regel ligt in het beslissingskader voor de ontneming van voordeel, zoals dat is ontwikkeld door de Hoge Raad, en in de toepassing van het artikel 36e Wetboek van Strafrecht (Sr).

Grondslag voor de regel

• Artikel 36e Wetboek van Strafrecht (Sr) – Onterechte verkregen voordeel:

Artikel 36e Sr regelt de ontneming van het voordeel dat een verdachte heeft behaald door middel van strafbare feiten. Het doel van deze regeling is om het onterecht verkregen voordeel van de verdachte in te nemen, ook als het voordeel op abstracte wijze is berekend. Dit geldt dus ook voor witwassen, waarbij vaak het voordeel niet altijd direct en concreet aantoonbaar is, maar wel kan worden afgeleid uit de feiten en omstandigheden van de zaak.

• Abstracte berekeningsmethode:

In zaken van witwassen is het vaak moeilijk om het precieze voordeel van het witwassen vast te stellen, bijvoorbeeld omdat het niet altijd mogelijk is om exact te traceren hoeveel geld er daadwerkelijk is gewassen of welke waarde de verdachte uit het witwassen heeft gehaald. De Hoge Raad heeft daarom geoordeeld dat bij de ontneming van voordeel gebruik kan worden gemaakt van een abstracte berekeningsmethode.

De abstracte methode houdt in dat het voordeel niet altijd exact hoeft te worden berekend, maar kan worden geschat aan de hand van vermoedens en de omstandigheden van het geval. De rechter kan hierbij het voordeel baseren op bijvoorbeeld de omvang van de gepleegde witwasactiviteiten of de waarde van de in het kader van het witwassen verworven goederen.

• Jurisprudentie van de Hoge Raad:

De Hoge Raad heeft in verschillende uitspraken, waaronder de zaak HR 11 november 2014, ECLI:NL:HR:2014:3157, bevestigd dat bij de ontneming van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, het geen vereiste is dat het voordeel precies kan worden vastgesteld. Dit betekent dat het voordeel ook kan worden berekend op basis van een abstracte benadering, waarbij de rechter rekening houdt met het feit dat het onterechte voordeel vaak moeilijk in exacte termen te kwantificeren is.

De Hoge Raad heeft hierbij expliciet aangegeven dat de abstracte methode ook kan worden toegepast bij het witwassen, aangezien het voordeel uit witwassen vaak niet rechtstreeks en eenvoudig te berekenen is.

• Artikel 36e lid 3 Sr – Redelijke schatting:

In het geval van een abstracte berekeningsmethode geldt dat de rechter een redelijke schatting mag maken van het voordeel. Dit biedt de rechter bevoegdheid om, wanneer exacte cijfers niet beschikbaar zijn, op basis van de feiten en omstandigheden in het dossier te bepalen welk voordeel de verdachte heeft verkregen.

De rechter hoeft hierbij geen exacte berekening van het voordeel te maken, zolang hij maar de grondslag voor de schatting in zijn oordeel duidelijk maakt.

Toepassing op witwassen en abstracte berekening

Bij de toepassing van artikel 36e Sr in de context van witwassen betekent dit dat, zelfs als het onmogelijk is om het precies verkregen voordeel te berekenen, de rechter alsnog het voordeel kan vaststellen door middel van een abstracte berekening. Dit wordt vaak gedaan door te kijken naar de omvang van de witwastransacties, de waarde van de betrokken goederen of het omschreven patroon van witwasactiviteiten, en deze elementen vervolgens te vertalen naar een inschatting van het voordeel.

De regel van de Hoge Raad over de abstracte berekeningsmethode geldt ook wanneer er onduidelijkheden bestaan over de precieze bedragen of waarde van de gewassen gelden of goederen, omdat het recht het mogelijk maakt om bij gebrek aan concrete informatie tot een redelijke schatting over te gaan.

Conclusie

Ja, in het Nederlandse strafrecht geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel over de ontneming van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, zelfs als er een abstracte berekeningsmethode wordt gehanteerd. Deze regel is gebaseerd op artikel 36e Wetboek van Strafrecht, waarin wordt aangegeven dat de rechter het ontvangen voordeel kan schatten op basis van de omstandigheden van het geval. De jurisprudentie van de Hoge Raad ondersteunt de toepassing van een abstracte berekeningsmethode, waarbij de rechter bij gebrek aan exacte gegevens een redelijke inschatting mag maken van het voordeel, met de nadruk op het ontnemen van onterecht verkregen voordeel, zoals in de zaak HR 11 november 2014.

De vraag of de Hoge Raad een regel heeft ontwikkeld over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, waarbij een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd, is een interessante.

De algemene regel over ontneming bij witwassen

De Hoge Raad heeft inderdaad een duidelijke lijn uitgezet voor de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel bij witwassen. Het uitgangspunt is dat het voordeel dat door het strafbare feit is verkregen, kan worden ontnomen. Hierbij wordt gekeken naar het concrete voordeel dat de verdachte heeft behaald.

De rol van een abstracte berekeningsmethode

Een abstracte berekeningsmethode houdt in dat er vanuit wordt gegaan van een geschatte waarde van het voordeel, zonder dat er een concrete onderbouwing is voor elk onderdeel van dat voordeel.

De vraag is dan of de Hoge Raad toestaat dat een abstracte berekeningsmethode wordt gebruikt bij het bepalen van het te ontnemen voordeel.

Het antwoord is: in bepaalde gevallen wel.

De Hoge Raad heeft erkend dat het in sommige gevallen moeilijk kan zijn om het exacte bedrag van het wederrechtelijk verkregen voordeel vast te stellen. In deze gevallen kan een abstracte berekeningsmethode een uitkomst bieden, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan:

• Onmogelijkheid van concrete vaststelling: Er moet sprake zijn van een situatie waarin het praktisch gezien onmogelijk is om het exacte bedrag van het voordeel vast te stellen.

• Redelijke schatting: De abstracte berekeningsmethode moet leiden tot een redelijke schatting van het voordeel.

• Geen onevenredige benadeling: De verdachte mag niet onevenredig worden benadeeld door de toepassing van de abstracte berekeningsmethode.

Grondslag voor deze regel

Deze regel vindt haar grondslag in de behoefte om effectief op te treden tegen witwassen. Als het te moeilijk zou zijn om het voordeel vast te stellen, zouden veel witwassers ongestraft blijven. Door een abstracte berekeningsmethode toe te staan, wordt het voor de rechter mogelijk om toch tot een ontnemingsmaatregel te komen.

Belangrijke nuance

Hoewel de Hoge Raad de mogelijkheid van een abstracte berekeningsmethode heeft erkend, benadrukt hij wel dat het uitgangspunt blijft dat het voordeel zo concreet mogelijk moet worden vastgesteld. Een abstracte berekeningsmethode mag dus niet worden gebruikt om de bewijslast te verlagen.

Conclusie

De Hoge Raad heeft een flexibele benadering ontwikkeld voor de ontneming van voordeel bij witwassen. In gevallen waarin een concrete vaststelling van het voordeel niet mogelijk is, kan een abstracte berekeningsmethode worden gebruikt. Het is echter van belang dat deze methode op een zorgvuldige wijze wordt toegepast en dat de verdachte niet onevenredig wordt benadeeld.

Let op: Dit is een complexe materie en de toepassing van deze regel kan per geval verschillen. Het is raadzaam om voor een concreet geval juridisch advies in te winnen.

Wil je meer weten over een specifiek aspect van dit onderwerp? Ik kan je bijvoorbeeld meer vertellen over:

• De jurisprudentie op dit gebied

• De verschillende soorten abstracte berekeningsmethoden

• De gevolgen van een ontnemingsmaatregel

Disclaimer: Deze informatie is bedoeld als algemene informatie en vormt geen juridisch advies. Voor persoonlijk advies dient u contact op te nemen met een jurist.