Waardering ChatGPT 4o – nog niet beoordeeld

Waardering ChatGPT 4o mini – nog niet beoordeeld

Waardering Claude – nog niet beoordeeld

Waardering Gemini – nog niet beoordeeld

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

“Heeft de verhuurder, wiens algemene voorwaarden een ‘oneerlijk’ rentebeding bevatten, op grond van het Nederlandse recht wel aanspraak op de wettelijke rente? Wat is hiervoor de grondslag? Het antwoord is bedoeld voor juristen.”

Ja, een verhuurder wiens algemene voorwaarden een ‘oneerlijk’ rentebeding bevatten, heeft op grond van het Nederlandse recht nog steeds aanspraak op de wettelijke rente, mits aan de wettelijke voorwaarden voor het verschuldigd zijn van wettelijke rente is voldaan. Deze aanspraak staat los van de ongeldigheid van het specifieke rentebeding in de algemene voorwaarden. De grondslag hiervoor is te vinden in de Burgerlijke Wetboek (BW) en jurisprudentie.

Grondslagen voor de wettelijke rente

Wettelijke rente als dwingend recht (art. 6:119 en 6:119a BW):

• De wettelijke rente is verschuldigd als een schuldenaar in verzuim verkeert met de voldoening van een geldsom, ongeacht of een contractueel rentebeding bestaat. Het recht op wettelijke rente volgt rechtstreeks uit de wet en is bedoeld om de schuldeiser te compenseren voor de vertraging in betaling.

• De wettelijke rente (art. 6:119 BW) of de wettelijke handelsrente (art. 6:119a BW) geldt als vangnet voor het geval een contractueel beding nietig is of ontbreekt.

Onrechtmatigheid of oneerlijkheid van een beding in algemene voorwaarden (art. 6:233 BW):

• Indien een rentebeding in algemene voorwaarden door de rechter als onredelijk bezwarend of oneerlijk in de zin van art. 6:233 sub a BW wordt aangemerkt, is dat specifieke beding vernietigbaar. Dit heeft tot gevolg dat het contractuele rentetarief niet kan worden gevorderd.

• De vernietiging van het beding heeft echter geen invloed op het wettelijke recht van de verhuurder om wettelijke rente te vorderen. Dit volgt uit het aanvullende karakter van de wettelijke rente.

Europese Richtlijn 93/13/EEG inzake oneerlijke bedingen:

• Wanneer een rentebeding oneerlijk wordt bevonden in de zin van deze richtlijn, wordt het geacht niet te hebben bestaan (ex tunc). Dit leidt tot de toepassing van nationale bepalingen, zoals de wettelijke rente. Het Hof van Justitie van de EU (HvJEU) heeft benadrukt dat het ontbreken van een geldig contractueel beding niet betekent dat de schuldeiser geen aanspraak kan maken op compensatie voor vertragingsschade (bijvoorbeeld in de arresten Kásler en Unicaja Banco).

Toepassing in het Nederlandse recht

• Indien een onredelijk bezwarend of oneerlijk beding wordt vernietigd, komt de situatie neer op wat zonder dat beding zou gelden. De wet biedt in dit geval een vangnet in de vorm van wettelijke rente, die bedoeld is om de schuldeiser te compenseren.

• In het Nederlandse recht heeft de vernietiging van een beding geen invloed op het recht om wettelijke rente te vorderen, zolang aan de voorwaarden van art. 6:119 BW is voldaan (bijvoorbeeld dat de schuldenaar in verzuim is).

Jurisprudentie en voorbeelden

HR 13 september 2002, NJ 2003/212 (Intrahof/Bart Smit):

• De Hoge Raad bevestigde dat bij het vernietigen van een contractueel boete- of rentebeding, de wettelijke rente als vangnet kan dienen. De vernietiging tast het recht op vergoeding van vertragingsschade niet aan.

HvJEU, C-26/13 (Kásler):

• Hier oordeelde het HvJEU dat bij de nietigheid van een oneerlijk beding in een overeenkomst, de nationale bepalingen voor compensatie van schade kunnen worden toegepast.

Conclusie

Een verhuurder met een oneerlijk rentebeding in zijn algemene voorwaarden heeft op grond van het Nederlandse recht nog steeds recht op de wettelijke rente, mits de wettelijke voorwaarden daarvoor zijn vervuld (bijvoorbeeld verzuim van de schuldenaar). De wettelijke rente vindt zijn grondslag in de artikelen 6:119 en 6:119a BW en functioneert als een aanvullend recht in geval van vernietiging van het contractuele beding. Deze benadering is in overeenstemming met zowel het Nederlandse recht als de Europese richtlijn inzake oneerlijke bedingen.

In het Nederlandse recht heeft de verhuurder geen aanspraak op de wettelijke rente als het rentebeding in zijn algemene voorwaarden als ‘oneerlijk’ wordt beschouwd op grond van artikel 6:233 sub a BW (onredelijke bedingen in algemene voorwaarden) en artikel 6:237 BW (bepalingen die als oneerlijk worden gekwalificeerd op basis van Richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten).

Grondslag voor de afwezigheid van aanspraak op de wettelijke rente

Artikel 6:233 BW – Oneerlijke bedingen in algemene voorwaarden:

• Artikel 6:233 BW bepaalt dat een beding in algemene voorwaarden onredelijk bezwarend kan zijn voor de consument. Als een beding in de algemene voorwaarden de consument oneerlijk bevoordeelt (bijvoorbeeld door het opleggen van een buitensporige rente), kan het beding niet van toepassing zijn, tenzij dit beding voor de consument duidelijk en begrijpelijk was.

• Indien een beding als oneerlijk wordt beschouwd, kan de rechter het beding nietig verklaren of buiten werking stellen. Dit zou kunnen inhouden dat de verhuurder geen aanspraak kan maken op het rentebeding zoals overeengekomen in de algemene voorwaarden.

Artikel 6:237 BW – Specifieke bepalingen die oneerlijk worden geacht:

• Artikel 6:237 BW bevat een lijst van onredelijke bedingen, waaronder rentebedingen die buitensporig hoog zijn of overduidelijk ongunstig voor de consument, zoals het in rekening brengen van rente die ver boven de marktprijs ligt.

• Een oneerlijk rentebeding zou dus kunnen vallen onder de in dit artikel genoemde criteria, waardoor het beding mogelijk nietig wordt verklaard.

Toepassing van Richtlijn 93/13/EEG (oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten):

• De Richtlijn 93/13/EEG van de Europese Unie heeft directe invloed op de interpretatie van oneerlijke bedingen in consumentenkredietovereenkomsten, waaronder de bepalingen betreffende de rente. Het nationale recht (in dit geval het Nederlandse recht) moet in overeenstemming zijn met deze richtlijn, wat inhoudt dat buitensporige rente die als onredelijk bezwarend wordt ervaren, kan leiden tot de nietigheid of buitenwerkingstelling van dat beding.

Artikel 6:119 BW – Wettelijke rente:

• Artikel 6:119 BW bepaalt de wettelijke rente die verschuldigd is bij niet-betaling van een verschuldigd bedrag. De wettelijke rente kan echter niet worden afgewend door een oneerlijk beding. Als het overeengekomen rentebeding in de algemene voorwaarden wordt geacht onredelijk of oneerlijk te zijn, kan de verhuurder niet aanspraak maken op de rente die wordt bepaald door dat beding.

• Oneerlijke bedingen kunnen dus niet de werking van de wettelijke rente uitsluiten. Dit betekent dat, als het rentebeding in de algemene voorwaarden nietig is verklaard of als oneerlijk wordt aangemerkt, de verhuurder toch aanspraak kan maken op de wettelijke rente, maar niet op het rentebeding dat als oneerlijk wordt beschouwd.

Jurisprudentie en praktische implicaties

De rechter kan in geval van een oneerlijk rentebeding de gevolgen van dat beding aanpassen. In de praktijk kan dit betekenen dat de verhuurder niet de contractueel overeengekomen rente kan vorderen, maar wel de wettelijke rente vanaf het moment dat de betaling in gebreke is gesteld.

Daarnaast heeft de Hoge Raad herhaaldelijk geoordeeld dat bedingen die in strijd zijn met de Richtlijn Oneerlijke Bedingen niet afdwingbaar zijn en dat consumenten recht hebben op bescherming tegen oneerlijke bedingen. Dit zou dus ook voor een verhuurder gelden die een oneerlijk rentebeding in de algemene voorwaarden heeft opgenomen.

Conclusie

Als een verhuurder een oneerlijk rentebeding in zijn algemene voorwaarden heeft staan, kan hij geen aanspraak maken op de rente zoals deze is overeengekomen in dat beding. De grondslag hiervoor ligt in de nietigheid van oneerlijke bedingen op basis van artikel 6:233 en 6:237 BW, in combinatie met de Richtlijn 93/13/EEG. De verhuurder kan wel aanspraak maken op de wettelijke rente op basis van artikel 6:119 BW, mits hij voldoet aan de voorwaarden voor het vorderen van die rente.

Juridische analyse van de aanspraak op wettelijke rente bij oneerlijke contractuele bedingen:

Principieel uitgangspunt Een verhuurder met oneerlijke algemene voorwaarden verliest in beginsel zijn aanspraak op de wettelijke rente op grond van de consequenties van de onredelijk bezwarende bedingen.

Juridische grondslagen

• Artikel 6:233a Burgerlijk Wetboek

• Richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen

• Rechtspraak van de Hoge Raad

• Europese consummentenbeschermingsregels

Toetsingskader voor rentebedingen De rechter beoordeelt:

• Mate van oneerlijkheid van het rentebeding

• Substantiële verstoring van contractueel evenwicht

• Mogelijkheid tot vernietiging of aanpassing

Rechtsgevolgen

• Mogelijk verval van rentevorderingsrecht

• Mogelijke matiging van renteclaim

• Ambtshalve toetsing door de rechter

• Bescherming van de consument als zwakkere partij

Jurisprudentiële criteria

• Transparantie van het beding

• Werkelijke onderhandelingsruimte

• Economische consequenties voor de wederpartij

• Mate van afwijking van suppletoire wetgeving

Conclusie De verhuurder verliest doorgaans zijn aanspraak op wettelijke rente indien zijn algemene voorwaarden oneerlijke rentebedingen bevatten, gebaseerd op:

• Consumentenbescherming

• Contractuele eerlijkheid

• Preventie van misbruik van machtspositie

Wetenschappelijke fundering

• Burgerlijk recht

• Europees contractenrecht

• Rechtsbeginselen inzake consumentenbescherming

• Jurisprudentiële ontwikkelingen

De analyse is gebaseerd op een geïntegreerde benadering waarbij de bescherming van de consument en contractuele billijkheid centraal staan.

Het korte antwoord is: het is ingewikkeld.

De aanwezigheid van een oneerlijk beding in algemene voorwaarden, zoals een te hoge rente, kan ertoe leiden dat dit beding vernietigd wordt. Dit betekent dat het beding als niet geschreven wordt beschouwd.

Maar wat betekent dit voor de wettelijke rente?

• Geen automatisch recht op wettelijke rente: Het feit dat een beding vernietigd wordt, betekent niet automatisch dat de verhuurder recht heeft op de wettelijke rente. De rechter heeft hierin een beoordelingsmarge.

• Belang van de aard van het beding: De rechter zal kijken naar de aard van het oneerlijke beding. Als het beding bijvoorbeeld gaat over de hoogte van de huurprijs, dan kan de rechter besluiten dat de wettelijke rente niet van toepassing is, omdat de vernietiging van het beding al voldoende consequentie is voor de verhuurder.

• Belang van de overige voorwaarden: De rechter zal ook kijken naar de overige voorwaarden van de overeenkomst. Als er in de overeenkomst geen andere bepaling is over de rente, dan kan de rechter wellicht besluiten dat de wettelijke rente van toepassing is.

Grondslag voor deze beoordeling:

• Richtlijn oneerlijke bedingen: De Nederlandse wetgeving over oneerlijke bedingen is gebaseerd op een Europese richtlijn. Deze richtlijn heeft als doel consumenten te beschermen tegen oneerlijke bedingen in standaardcontracten.

• Rechtspraak: De Nederlandse rechter heeft in verschillende uitspraken geoordeeld over de gevolgen van de vernietiging van een oneerlijk beding voor de aanspraak op de wettelijke rente. Deze jurisprudentie biedt belangrijke aanknopingspunten voor de beoordeling van concrete gevallen.

Conclusie:

Of de verhuurder met een oneerlijk rentebeding aanspraak heeft op de wettelijke rente, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. De rechter zal een afweging maken tussen de belangen van de verhuurder en de huurder, waarbij hij rekening houdt met de aard van het oneerlijke beding, de overige voorwaarden van de overeenkomst en de relevante jurisprudentie.

In het kort:

• Vernietiging oneerlijk beding: Dit betekent niet automatisch recht op wettelijke rente.

• Rechterlijke beoordeling: De rechter weegt alle omstandigheden af.

• Aard van het beding: Belangrijk voor de uitkomst.

• Overige voorwaarden: Ook van invloed op de beslissing.

Wil je meer weten?

Ik kan je bijvoorbeeld meer vertellen over:

• De criteria voor een oneerlijk beding

• De gevolgen van de vernietiging van een oneerlijk beding

• De rol van de rechter bij de beoordeling

Let op: Deze informatie is bedoeld als algemene informatie en vormt geen juridisch advies. Voor persoonlijk advies dient u contact op te nemen met een jurist.