Ondernemingsrecht

De resultaten van juni 2024

Waardering ChatGPT 4 – nog niet beoordeeld

Waardering ChatGPT 3.5 – nog niet beoordeeld

Casus

Biedt het ondernemingsbegrip in het Nederlandse ondernemingsrecht, als economische eenheid, op zichzelf grondslag voor toerekening van aansprakelijkheid voor inbreukmakend gedrag van een bepaalde entiteit aan een of meer andere entiteiten binnen eenzelfde concern?

En wat is de grondslag voor die toerekening van aansprakelijkheid?

Het antwoord is bedoeld voor juristen.

Het antwoord van ChatGPT 4

In het Nederlandse ondernemingsrecht is het begrip van een onderneming als economische eenheid niet direct een zelfstandige grondslag voor de toerekening van aansprakelijkheid voor inbreukmakend gedrag van één entiteit aan andere entiteiten binnen hetzelfde concern. De toerekening van aansprakelijkheid binnen een concernverband vereist meestal aanvullende juridische gronden, die verder gaan dan het enkele feit dat de betrokken entiteiten deel uitmaken van één economische eenheid.

Juridische grondslagen voor toerekening van aansprakelijkheid

Doorprikken van de juridische sluier (piercing the corporate veil): Dit is een uitzonderlijke maatregel waarbij de rechter de afzonderlijke rechtspersoonlijkheid van entiteiten binnen een concern negeert. Dit gebeurt alleen onder strenge voorwaarden, zoals bij misbruik van de rechtspersoonlijkheid of bij frauduleuze activiteiten waarbij de structuur van het concern wordt gebruikt om de wet te omzeilen of om schuldeisers te benadelen.

Onrechtmatige daad: Volgens artikel 6:162 BW kan een entiteit binnen een concern aansprakelijk worden gehouden voor schade veroorzaakt door een andere entiteit als het gedrag van de laatstgenoemde kan worden toegerekend aan de eerste. Deze toerekening is mogelijk indien de handelende entiteit onder gezamenlijke controle staat, of als er sprake is van een gezamenlijk gevoerd beleid of nauwe samenwerking die het mogelijk maakt het gedrag van de ene entiteit toe te rekenen aan de andere.

Directe betrokkenheid en instructies: Als een moedermaatschappij direct instructies heeft gegeven voor het uitvoeren van de specifieke handelingen die tot de inbreuk hebben geleid, kan dit ook een grondslag bieden voor toerekening van aansprakelijkheid.

Vertrouwensleer (appearance doctrine): In sommige gevallen kan de schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid of beleidsbepaling door een moedermaatschappij leiden tot aansprakelijkheid voor de handelingen van een dochtermaatschappij.

Rol van de economische eenheid

Hoewel het concept van een economische eenheid erkent dat een groep entiteiten als een enkel economisch blok kan functioneren, biedt dit op zichzelf geen zelfstandige juridische basis voor aansprakelijkheid binnen het Nederlands recht. Het kan echter wel context bieden bij de beoordeling van de bovengenoemde gronden, zoals bij de analyse van het doorprikken van de juridische sluier of bij onrechtmatige daden.

Samenvattend, in het Nederlandse ondernemingsrecht is er geen automatische toerekening van aansprakelijkheid enkel op basis van het ondernemingsbegrip als economische eenheid. De toerekening vereist specifieke juridische gronden die de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de entiteiten binnen het concern bij het inbreukmakende gedrag duidelijk vaststellen.

Het antwoord van ChatGPT 3.5

Ja, het ondernemingsbegrip in het Nederlandse ondernemingsrecht, dat entiteiten binnen eenzelfde concern als economische eenheid beschouwt, kan op zichzelf grondslag bieden voor toerekening van aansprakelijkheid voor inbreukmakend gedrag van een bepaalde entiteit aan andere entiteiten binnen datzelfde concern.

Grondslag voor toerekening van aansprakelijkheid binnen een concern:

Groepsaansprakelijkheid: Onder bepaalde omstandigheden kan het Nederlandse recht groepsaansprakelijkheid erkennen, waarbij verschillende entiteiten binnen een concern gezamenlijk aansprakelijk worden gehouden voor bepaalde gedragingen of schadeveroorzakende gebeurtenissen. Dit is gebaseerd op het idee dat een concern als een economische eenheid opereert en dat de verschillende entiteiten binnen dat concern nauw met elkaar verbonden zijn en onderling afhankelijk zijn.

Doctrines van doorbraak van aansprakelijkheid: In sommige gevallen kan de rechter de doctrine van doorbraak van aansprakelijkheid toepassen, waarbij de juridische scheiding tussen verschillende entiteiten binnen een concern wordt doorbroken en aansprakelijkheid wordt toegerekend aan andere entiteiten op basis van bijvoorbeeld bestuurlijke of economische verwevenheid, misbruik van rechtspersoonlijkheid, of schijnconstructies.

Onrechtmatige daad: Het Nederlandse onrechtmatige daadrecht biedt ook mogelijkheden voor het toerekenen van aansprakelijkheid aan andere entiteiten binnen een concern. Wanneer een entiteit binnen een concern onrechtmatig handelt jegens een derde partij en deze schade veroorzaakt, kan de rechter aansprakelijkheid toerekenen aan andere entiteiten binnen het concern als deze bijvoorbeeld een zekere mate van zeggenschap hebben over de handelingen van de betreffende entiteit of als er sprake is van een gezamenlijk beleid.

Grondslag voor toerekening van aansprakelijkheid:

De grondslag voor de toerekening van aansprakelijkheid binnen een concern kan verschillen afhankelijk van de specifieke omstandigheden van het geval en de juridische basis waarop de aansprakelijkheid wordt vastgesteld. Enkele relevante grondslagen kunnen zijn:

Contractuele relaties binnen het concern: Bijvoorbeeld, indien er contractuele afspraken zijn tussen de verschillende entiteiten binnen het concern waarbij zij zich jegens elkaar verplichten tot bepaalde gedragingen of verantwoordelijkheden, kan hierop aansprakelijkheid worden gebaseerd.

Bestuurlijke verantwoordelijkheid: Wanneer bestuurders van verschillende entiteiten binnen het concern een gezamenlijk beleid voeren of wanneer er sprake is van een centrale sturing vanuit een moedermaatschappij, kan aansprakelijkheid worden toegerekend op basis van bestuurlijke verantwoordelijkheid.

Misbruik van rechtspersoonlijkheid: Als entiteiten binnen het concern de rechtspersoonlijkheid misbruiken om onrechtmatig handelen te faciliteren of om aansprakelijkheid te ontlopen, kan de rechter aansprakelijkheid toerekenen op grond van misbruik van rechtspersoonlijkheid.

Kortom, het Nederlandse ondernemingsrecht biedt verschillende grondslagen voor het toerekenen van aansprakelijkheid voor inbreukmakend gedrag van een bepaalde entiteit aan andere entiteiten binnen eenzelfde concern, gebaseerd op het concept van een concern als economische eenheid en verschillende juridische en feitelijke verbanden binnen dat concern. De exacte grondslag hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval en kan worden bepaald door de rechter op basis van de geldende jurisprudentie en wettelijke bepalingen.

Cursus tuchtrecht voor advocaten

De Praktizijns-Sociëteit en advocatenkantoor Van Rijckevorsel Mencke organiseren op 22 mei 2025 vanaf 15.00 uur de cursus Tuchtrecht voor advocaten. Tijdens deze cursus worden de belangrijkste thema’s binnen het gedrags- en tuchtrecht van de advocatuur besproken. Er wordt aandacht besteed aan kwesties die veelvuldig aan Lees meer

15 april | 2025|
Advertentie

 

Ga naar de bovenkant