Waardering ChatGPT 4o – ****

Waardering ChatGPT 4o mini – ***

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Nieuwe casusvraag:
Hoe specifiek mag de Nederlandse bestuursrechter in tussenuitspraken aanwijzingen geven aan een arts-adviseur van het bestuur? Wat is de grondslag hiervoor? Het antwoord is bedoeld voor een jurist.

Oude casusvraag:
Hoe specifiek mag de bestuursrechter in tussenuitspraken aanwijzingen geven aan een arts-adviseur van het bestuur?

Ons antwoord:
Prof. mr. A.C. Hendriks heeft onderzoek gedaan (NTB 2022/304) naar in hoeverre de bestuursrechter in tussenuitspraken specifieke aanwijzingen geeft aan een arts-adviseur van het bestuur, meer in het bijzonder van het UWV.
Geconstateerd is dat de wetsgeschiedenis over de aanwijzingsbevoegdheid in art. 8:80a lid 2 Awb beperkt is. Er lijkt op basis van de parlementaire geschiedenis en jurisprudentie aarzeling te bestaan om deze bevoegdheid ruim uit te leggen.
Uit de door Hendriks bestudeerde uitspraken volgt dat de bestuursrechter steeds specifiekere aanwijzingen formuleert richting het UWV om zo nodig een nieuw medisch onderzoek te verrichten. Dat gebeurt in het bijzonder de afgelopen jaren, waarbij deze aanwijzingen ook instructies bevatten voor de (verzekerings)artsen van het UWV.
Los van de vraag dat we ons kunnen afvragen of het aan de bestuursrechter is om aldus op de stoel van het bestuur te gaan zitten, miskent de bestuursrechter volgens Hendriks met deze specifieke aanwijzingen de professionele autonomie en tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid van (verzekerings)artsen. Sterker, de bestuursrechter gaat aldus op de stoel zitten van de arts. Hendriks geeft aan dat dit niet de bedoeling is geweest van de bevoegdheid om aanwijzingen te geven.
Les uit dit alles is dat de bestuursrechter bij het geven van aanwijzingen op grond van art. 8:80a Awb zijn eigen bevoegdheden en beperkingen moet onderkennen. Aanwijzingen zijn er om te komen tot finale geschilbeslechting. Dit mooie doel rechtvaardigt niet dat de bestuursrechter via specifieke inhoudelijke aanwijzingen zich taken toe-eigent die niet aan hem zijn.

Specificiteit van Aanwijzingen door de Nederlandse Bestuursrechter aan een Arts-Adviseur

De Nederlandse bestuursrechter heeft een beperkte, maar belangrijke rol in het geven van aanwijzingen aan een arts-adviseur van het bestuur in tussenuitspraken. De mate van specificiteit van deze aanwijzingen wordt begrensd door de aard van de rechterlijke toetsing, de zorgvuldigheidseisen van het bestuursrecht en de onafhankelijkheid van medische advisering.

Grondslagen voor de Aanwijzingen
1. Artikel 8:80a en 8:51a van de Algemene wet bestuursrecht (Awb):

• Artikel 8:80a Awb: Dit artikel biedt de bestuursrechter de mogelijkheid om een zogenoemde ‘tussenuitspraak’ te doen. In een tussenuitspraak kan de rechter het bestuursorgaan de gelegenheid geven om een geconstateerd gebrek in het bestreden besluit te herstellen.
• Artikel 8:51a Awb: Dit artikel stelt dat de bestuursrechter het bestuursorgaan kan opdragen om het geconstateerde gebrek binnen een bepaalde termijn te herstellen. De rechter kan hierbij specifieke aanwijzingen geven over hoe het gebrek hersteld kan worden.

2. Rechtspraak en Jurisprudentie:

• ABRvS 23 mei 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BA5473: Hierin is bepaald dat de rechter in een tussenuitspraak concrete aanwijzingen mag geven aan het bestuursorgaan om het besluit te herstellen, waarbij ook implicaties voor de advisering door een arts-adviseur aan de orde kunnen komen.
• HR 25 juni 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM7179: De Hoge Raad bevestigde dat de rechter aanwijzingen mag geven over de zorgvuldigheid en volledigheid van medische advisering zonder de inhoud van het medisch oordeel zelf te bepalen.

Grenzen van de Specificiteit
1. Zorgvuldigheidsbeginsel:

• De rechter kan aanwijzingen geven die betrekking hebben op de zorgvuldigheid waarmee de arts-adviseur zijn oordeel moet vormen. Dit kan inhouden dat de arts-adviseur bepaalde aspecten nader moet onderzoeken of beter moet onderbouwen.
• Voorbeeld: De rechter kan vragen om een nadere toelichting op de medische gronden waarop een bepaalde conclusie is gebaseerd, of om een second opinion indien de eerste beoordeling onvolledig of gebrekkig is.

2. Toetsing van de Zorgvuldigheid en Motivering:

• De rechter mag controleren of het advies van de arts-adviseur op een zorgvuldige wijze tot stand is gekomen en voldoende is gemotiveerd. Indien dit niet het geval is, kan de rechter het bestuursorgaan opdragen om dit gebrek te herstellen.
• Voorbeeld: De rechter kan de arts-adviseur verzoeken om specifiek in te gaan op de klachten en medische gegevens die door de betrokkene zijn aangevoerd, en om duidelijker te motiveren hoe deze gegevens zijn verwerkt in het advies.

3. Beperking van Inhoudelijke Instructies:

• De rechter mag geen inhoudelijke medische beoordelingen voorschrijven. Dit betekent dat de rechter geen specifieke medische conclusies mag dicteren aan de arts-adviseur.
• Voorbeeld: De rechter kan niet bepalen dat de arts-adviseur tot een bepaalde medische diagnose moet komen, maar kan wel aangeven dat bepaalde medische aspecten nader onderzocht moeten worden.

Conclusie
De Nederlandse bestuursrechter mag in tussenuitspraken aanwijzingen geven aan een arts-adviseur van het bestuur, maar deze aanwijzingen moeten zich beperken tot het waarborgen van de zorgvuldigheid, volledigheid en motivering van het medisch advies. De rechterlijke aanwijzingen moeten gericht zijn op het herstel van gebreken in de procedure en de motivering, zonder de inhoudelijke medische oordelen van de arts-adviseur direct te beïnvloeden. De grondslag voor deze bevoegdheid ligt in de Algemene wet bestuursrecht (artikelen 8:80a en 8:51a Awb) en wordt ondersteund door relevante jurisprudentie.

De Nederlandse bestuursrechter mag in tussenuitspraken aanwijzingen geven aan een arts-adviseur van het bestuur, maar de reikwijdte en specificiteit van deze aanwijzingen zijn aan bepaalde grenzen gebonden. Deze grenzen worden voornamelijk bepaald door de beginselen van de bestuursrechtelijke rechtspleging en het recht op een eerlijk proces.

Grondslagen en Reikwijdte
1. Beginsel van Toetsing en Terughoudendheid:
De bestuursrechter heeft geen expliciete bevoegdheid om bindende aanwijzingen te geven aan een arts-adviseur, omdat de rechterlijke toetsing in principe beperkt is tot de controle van de rechtmatigheid van het besluit van het bestuur. Dit betekent dat de rechter doorgaans niet ingrijpt in de inhoudelijke oordelen van deskundigen, zoals arts-adviseurs. De rechter kan echter wel aanwijzingen geven over hoe het bestuursorgaan (en indirect de arts-adviseur) het onderzoek moet heroverwegen of aanvullend moet onderzoeken.

2. Rechtsgrondslag en Uitgangspunten:

• Artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb): Dit artikel biedt de bestuursrechter de mogelijkheid om de bestuurlijke lus toe te passen, waarbij de rechter een besluit kan terugverwijzen naar het bestuursorgaan met de opdracht om het besluit te herstellen. Dit kan ook impliceren dat de rechter aanwijzingen geeft over welke aanvullende informatie of deskundige beoordeling nodig is.
• Beginselen van een eerlijk proces: De rechter moet ervoor zorgen dat het proces eerlijk en transparant verloopt. Dit betekent dat als er sprake is van onduidelijkheden of tekortkomingen in de medische beoordeling, de rechter kan wijzen op de noodzaak van een aanvullend onderzoek of nadere deskundige beoordeling om te voldoen aan de eisen van een eerlijk proces.

3. Voorbeeld van Specifieke Aanwijzingen:

• Aanvullende Informatie: De rechter kan bijvoorbeeld aangeven dat de arts-adviseur aanvullende informatie moet verstrekken over bepaalde medische aspecten die niet volledig zijn onderzocht. Dit kan betrekking hebben op specifieke vragen die door de rechtbank zijn gesteld en die relevant zijn voor de beoordeling van de zaak.
• Herbeoordeling: De rechter kan aanwijzingen geven dat een herbeoordeling van het medisch advies nodig is, bijvoorbeeld als blijkt dat het oorspronkelijke advies niet voldoende gemotiveerd of onderbouwd is.

Jurisprudentie en Praktijkvoorbeelden
De bestuursrechter moet bij het geven van aanwijzingen naar aanleiding van medische adviezen zorgvuldig zijn en mag niet onterecht ingrijpen in de deskundigheid van de arts-adviseur. De rechter moet ook de scheiding van machten respecteren en niet direct de inhoud van medische oordelen beïnvloeden. Voorbeelden van uitspraken die deze principes illustreren zijn onder andere:

• HR 10 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:2864: De Hoge Raad bevestigde dat de bestuursrechter weliswaar geen bindende aanwijzingen aan een arts-adviseur mag geven, maar wel kan oordelen over de zorgvuldigheid en volledigheid van het advies.
• ABRvS 24 juni 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2016: De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gaf aan dat de bestuursrechter aanwijzingen kan geven over wat ontbreekt in het advies van een arts, maar niet direct instructies kan geven over de inhoudelijke beoordeling door de arts.

Conclusie
De Nederlandse bestuursrechter kan in tussenuitspraken aanwijzingen geven aan een arts-adviseur, maar deze aanwijzingen moeten beperkt blijven tot het verzoeken om aanvullend onderzoek of verduidelijking en mogen niet ingrijpen in de inhoudelijke medische oordelen. De basis voor deze praktijk ligt in de Algemene wet bestuursrecht (met name artikel 8:77) en de beginselen van een eerlijk proces, waarbij de rechter de onafhankelijkheid en deskundigheid van de arts-adviseur respecteert terwijl hij zorgt voor een rechtmatige en zorgvuldige besluitvorming.