Waardering ChatGPT 4o – ****

Waardering ChatGPT 4o mini – ***

Waardering Claude – nog niet beoordeeld

Waardering Gemini – nog niet beoordeeld

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Lees het volledige antwoord

Nieuwe casusvraag:
Geldt in het Nederlandse strafrecht de door de Hoge Raad ontwikkelde regel over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, als er een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd? Wat is de grondslag voor die regel? Het antwoord is bedoeld voor juristen.

Oude casusvraag:
Geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, als een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd?

Ons antwoord:
Mr. dr. F.C.W. de Graaf heeft dit onderzocht (Sancties 2020/15). Uit haar onderzoek is gebleken dat de door de Hoge Raad gecreëerde motiveringsverplichting alleen bestaat als de rechter voordeel ontneemt uit het bewezen verklaarde witwassen, of hij nu een concrete of abstracte berekeningsmethode hanteert. Als de rechter (al dan niet expliciet) toepassing geeft aan het derde lid van artikel 36e Sr, bestaat die motiveringsverplichting niet. Uiteraard moet dan wel aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 36e, derde lid, Sr zijn voldaan. Daarnaast moet de ontnemingsrechter er ook dan voor waken dat hij niet méér voordeel ontneemt dan de betrokkene daadwerkelijk heeft verkregen.

Ja, in het Nederlandse strafrecht geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel dat bij het ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel na een veroordeling wegens witwassen ook gebruik kan worden gemaakt van een abstracte berekeningsmethode. Deze regel stelt dat de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel niet per se exact hoeft te worden berekend, maar dat een globale, redelijke schatting volstaat, vooral wanneer exacte berekening door de aard van het delict of de administratie van de betrokkene niet mogelijk is.

Grondslag voor de Regel
De grondslag voor deze regel ligt in de jurisprudentie van de Hoge Raad over het ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel, met name bij complexe strafbare feiten zoals witwassen. De relevante bepalingen zijn te vinden in artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht (Sr) en de uitleg die de Hoge Raad hieraan heeft gegeven.

1. Artikel 36e Sr:
   Artikel 36e Sr biedt de wettelijke basis voor het opleggen van een ontnemingsmaatregel. Het bepaalt dat de rechter aan degene die is veroordeeld voor een strafbaar feit, de verplichting kan opleggen om het wederrechtelijk verkregen voordeel aan de Staat terug te betalen. De bepaling geeft ook aan dat het voordeel geschat moet worden en dat de rechter daarbij kan uitgaan van aannemelijke gegevens.
2. Jurisprudentie van de Hoge Raad:
   In meerdere arresten heeft de Hoge Raad verduidelijkt dat bij de bepaling van het wederrechtelijk verkregen voordeel gebruik kan worden gemaakt van een abstracte berekeningsmethode. Dit geldt met name in gevallen van witwassen, waarbij vaak geen precieze administratie voorhanden is en waar het voordeel moeilijk exact kan worden vastgesteld.
   • HR 1 oktober 2002 (NJ 2003/207): De Hoge Raad heeft in dit arrest aangegeven dat de rechter bij de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel mag uitgaan van aannemelijke uitgangspunten en dat een globale schatting van het voordeel kan volstaan, zolang deze schatting maar redelijk is en voldoende wordt gemotiveerd.
   • HR 26 oktober 2010 (ECLI:NL:HR:2010
     ): In dit arrest ging de Hoge Raad specifiek in op de berekening van wederrechtelijk verkregen voordeel bij witwassen. De Hoge Raad oordeelde dat de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel bij witwassen mag worden gebaseerd op een abstracte methode, zoals het verschil tussen het bekende, legale inkomen van de veroordeelde en het totaal van zijn uitgaven. Dit wordt ook wel aangeduid als de “kasopstelling”-methode of “vermogenstoename-methode”.
   • HR 14 oktober 2014 (ECLI:NL:HR:2014:2987): De Hoge Raad bevestigde opnieuw dat een abstracte berekeningsmethode is toegestaan. Hierbij benadrukte de Hoge Raad dat het doel van de ontnemingsmaatregel is om te voorkomen dat de veroordeelde voordeel behoudt uit strafbaar handelen. Indien een exacte berekening niet mogelijk is, mag de rechter uitgaan van een redelijke schatting, zolang deze goed wordt gemotiveerd en gebaseerd is op aannemelijke uitgangspunten.

Toepassing van de Regel bij Witwassen
Bij een veroordeling wegens witwassen is het vaak onmogelijk om precies te bepalen hoeveel geld daadwerkelijk is witgewassen, mede door de aard van het delict dat gericht is op het verhullen van illegale inkomsten. Daarom mag de rechter gebruikmaken van een abstracte berekeningsmethode om te schatten hoeveel voordeel de veroordeelde waarschijnlijk heeft verkregen. Voorbeelden van abstracte methoden zijn de kasopstelling, de vermogensvergelijking, en het schatten van uitgaven die niet kunnen worden verklaard uit legale bronnen van inkomsten.

Conclusie
De door de Hoge Raad ontwikkelde regel dat bij de ontneming van voordeel na een veroordeling wegens witwassen een abstracte berekeningsmethode mag worden gehanteerd, geldt in het Nederlandse strafrecht. De grondslag voor deze regel is te vinden in artikel 36e Sr en wordt verder ondersteund door de jurisprudentie van de Hoge Raad, die benadrukt dat een schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel toereikend is, mits deze goed gemotiveerd is en gebaseerd op aannemelijke gegevens.

Ja, in het Nederlandse strafrecht geldt de door de Hoge Raad ontwikkelde regel over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, zelfs als er een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd. Deze regel is belangrijk in het kader van het ontnemingsrecht en het verbod op het profiteren van strafbare feiten. Hieronder volgt een uiteenzetting van de relevante aspecten en de juridische grondslagen.

Grondslagen voor de Regel

1. Ontnemingswet: De kern van het ontnemingsrecht in Nederland is vastgelegd in de Wet terugvordering onrechtmatig verkregen voordeel (Wet ontneming wederrechtelijk verkregen voordeel). Deze wet biedt de mogelijkheid om onrechtmatig verkregen voordeel te ontnemen van iemand die is veroordeeld voor een strafbaar feit.
2. Abstracte Berekeningsmethode: Bij witwassen is het vaak complex om precies te berekenen welk voordeel er is behaald uit de strafbare activiteiten. De Hoge Raad heeft daarom in zijn jurisprudentie de abstracte berekeningsmethode goedgekeurd. Dit houdt in dat het ontnemen van voordeel kan plaatsvinden op basis van een schatting van het verkregen voordeel, zonder dat er een directe relatie hoeft te zijn met concrete, individueel aanwijsbare opbrengsten.
3. Hoge Raad Jurisprudentie: De Hoge Raad heeft in verschillende uitspraken bevestigd dat het ontnemen van voordeel na veroordeling wegens witwassen ook kan plaatsvinden op basis van een abstracte berekeningsmethode. Dit is onder meer terug te vinden in uitspraken waarin de Hoge Raad stelde dat het belangrijk is om te voorkomen dat daders kunnen profiteren van hun criminele activiteiten. Een voorbeeld van relevante jurisprudentie is het arrest van 19 februari 2008, waarin werd bevestigd dat het ontnemen van voordeel op basis van een abstracte berekening rechtmatig is, zelfs in gevallen van witwassen.
4. Preventief Karakter van de Regel: De regel is ook bedoeld om een preventieve werking te hebben. Het is van belang dat personen die zich schuldig maken aan witwassen en soortgelijke delicten niet kunnen profiteren van hun daden, ongeacht de moeilijkheid van het aantonen van concreet voordeel. Dit bevordert het belang van het bestrijden van financieel-economische criminaliteit.
5. Grondslagen in het Strafrecht: Artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht bepaalt dat de rechter de mogelijkheid heeft om ontnemingsmaatregelen te treffen. De abstracte berekeningsmethode is een invulling van deze bevoegdheid die de rechter helpt om recht te doen aan de beginselen van rechtvaardigheid en preventie.

Conclusie
In het Nederlandse strafrecht geldt de regel van de Hoge Raad over het ontnemen van voordeel na een veroordeling wegens witwassen, ook als er een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd. Deze regel is gebaseerd op de Wet terugvordering onrechtmatig verkregen voordeel en de jurisprudentie van de Hoge Raad, die de toepassing van de abstracte berekeningsmethode rechtvaardigt om te voorkomen dat verdachten profiteren van hun criminele activiteiten. Het heeft zowel een compenserend als een preventief karakter in de strijd tegen strafbare feiten.

In het Nederlandse strafrecht geldt inderdaad een specifieke regel van de Hoge Raad voor het ontnemen van voordeel na een veroordeling voor witwassen waarbij een abstracte berekeningsmethode is gebruikt. Ik zal dit juridisch uiteenzetten:

De Hoge Raad heeft in zijn jurisprudentie (o.a. HR 7 juli 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI3762) bepaald dat bij de voordeelsberekening na witwassen een correctie moet worden toegepast wanneer:

1. Een abstracte berekeningsmethode is gehanteerd, én
2. Het witwassen betrekking heeft op uit eigen misdrijf afkomstig geld.

De grondslag voor deze regel is het voorkomen van dubbele ontneming van hetzelfde wederrechtelijk verkregen voordeel. De redenering van de Hoge Raad is als volgt:

1. Bij een veroordeling voor het gronddelict kan het daaruit verkregen voordeel worden ontnomen;
2. Als datzelfde geld vervolgens wordt witgewassen, zou zonder correctie nogmaals hetzelfde bedrag kunnen worden ontnomen;
3. Dit zou leiden tot een dubbele afpakking van materieel hetzelfde criminele voordeel.

Deze lijn past binnen het karakter van de ontnemingsmaatregel als herstelsanctie (art. 36e Sr). Het doel is niet punitief maar strekt tot herstel van de rechtmatige toestand door te ontnemen wat wederrechtelijk is verkregen.

Bij gebruik van een abstracte berekeningsmethode moet de rechter daarom:

• Vaststellen of sprake is van eigen misdrijf als gronddelict
• Zo ja, het witgewassen bedrag in mindering brengen op het totaal te ontnemen bedrag
• Dit expliciet motiveren in de ontnemingsbeslissing

Deze regel geldt niet als een concrete berekeningsmethode wordt gehanteerd, omdat dan het exacte voordeel kan worden bepaald en dubbeltelling kan worden voorkomen.

De ontnemingsregel bij witwassen en abstracte berekeningsmethoden: een juridische analyse

Inleiding
De Hoge Raad heeft in de afgelopen jaren een aantal belangrijke uitspraken gedaan over de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel na een veroordeling wegens witwassen. Een veelbesproken aspect daarbij is de vraag of een abstracte berekeningsmethode kan worden gehanteerd bij het vaststellen van de omvang van het te ontnemen bedrag.

De abstracte berekeningsmethode
Bij een abstracte berekeningsmethode wordt niet geprobeerd om precies vast te stellen welk bedrag de verdachte concreet heeft verdiend met het strafbare feit. In plaats daarvan wordt uitgegaan van een schatting op basis van algemene gegevens en omstandigheden van het geval. Deze methode wordt vaak toegepast wanneer het moeilijk is om het exacte voordeel te achterhalen, bijvoorbeeld omdat de verdachte zijn vermogen heeft verborgen of omdat er sprake is van een langere periode van criminele activiteiten.

Toelaatbaarheid van de abstracte berekeningsmethode
De Hoge Raad heeft in verschillende uitspraken geoordeeld dat een abstracte berekeningsmethode in bepaalde gevallen toelaatbaar is. De rechtbank of het gerechtshof moet daarbij wel zorgvuldig motiveren waarom een concrete berekening niet mogelijk is en waarom de gekozen abstracte methode een betrouwbaar beeld geeft van het wederrechtelijk verkregen voordeel.

Grondslag voor de regel
De grondslag voor de toelaatbaarheid van een abstracte berekeningsmethode ligt in het doel van de ontnemingsmaatregel. Het doel van ontneming is het ontnemen van het wederrechtelijk verkregen voordeel, zodat de dader geen profijt heeft van zijn strafbare feiten. Om dit doel te bereiken, moet de rechter soms genoegen nemen met een schatting van het voordeel, vooral als een exacte berekening onmogelijk of te complex is.

Belangrijke voorwaarden
Om een abstracte berekeningsmethode te mogen toepassen, moet aan een aantal belangrijke voorwaarden worden voldaan:

• Onmogelijkheid van een concrete berekening: Er moet aannemelijk zijn dat een concrete berekening niet mogelijk is.
• Betrouwbaarheid van de schatting: De gekozen abstracte methode moet een redelijk betrouwbaar beeld geven van het wederrechtelijk verkregen voordeel.
• Zorgvuldige motivering: De rechter moet zijn keuze voor een abstracte methode zorgvuldig motiveren.

Kritiek
De abstracte berekeningsmethode is niet zonder kritiek. Critici wijzen erop dat deze methode kan leiden tot onrechtmatige ontnemingen, omdat het risico bestaat dat een verdachte meer moet afstaan dan hij of zij daadwerkelijk heeft verdiend.

Conclusie
Hoewel de abstracte berekeningsmethode in bepaalde gevallen toelaatbaar is, moet deze met grote zorgvuldigheid worden toegepast. De rechter moet ervoor zorgen dat de belangen van de verdachte worden gewaarborgd en dat de ontnemingsprocedure eerlijk verloopt.

Let op: Dit is een algemene toelichting en geen juridisch advies. Voor een concreet advies in een specifieke situatie is het raadzaam om een jurist te raadplegen.

Wilt u meer weten over een specifiek aspect van dit onderwerp?
Ik kan u bijvoorbeeld meer vertellen over:

• De jurisprudentie van de Hoge Raad over dit onderwerp
• De verschillende soorten abstracte berekeningsmethoden
• De gevolgen van een onterechte ontneming

Keywords: ontneming, witwassen, abstracte berekeningsmethode, Hoge Raad, strafrecht