Peter Plasman
Waarom heb ik dit juridische boek gekozen?
Onlangs las ik ongeveer deze teksten:
“Onze autoriteiten gaan toch niet op zoek naar de schuld onder de bevolking, maar worden zoals de wet zegt door de schuld aangetrokken. Dat is de wet. Waar zou dan een vergissing kunnen bestaan?”
“Maakt u niet zo veel kabaal over het gevoel dat u onschuldig bent, dat verstoort de niet werkelijk slechte indruk die u voor het overige maakt”
“De procedure is niet openbaar, de wet schreef geen openbaarheid voor. Dientengevolge waren de stukken, om te beginnen de beschuldiging zelf, niet toegankelijk voor de betrokkene en de advocaat. Daardoor wist je niet, althans niet precies waartegen het bezwaar zich moest richten. De hele gang van zaken was niet alleen geheim voor het publiek, maar ook voor de betrokkene.”
“Maar de Belastingdienst komt niet lichtzinnig met beschuldigingen en dat betekent dat wanneer er eenmaal een beschuldiging ligt de Belastingdienst overtuigd is van de schuld van de betrokkene en maar moeilijk van die overtuiging is af te brengen”
Wellicht denkt u nu dat mijn favoriete juridische proza een onderzoeksrapport over de Toeslagenaffaire is. Gelukkig is dat niet het geval.
Zoals ik al aangaf zijn door mij hier en daar wat kleine wijzigingen aangebracht in de originele tekst, bijvoorbeeld waar de Belastingdienst is opgevoerd. De schrijver destijds had het oog op het instituut rechtspraak toen hij doelde op het op voorhand vast staan van de overtuiging, simpelweg omdat er een beschuldiging lag. Mijn favoriete juridische boek is 100 jaar oud maar de boodschap die het bevat is actueler dan ooit. Veel mensen kennen de kern van de waarschuwingen die Franz Kafka postuum in zijn roman over Josef K. op ons afvuurde. Dat “Der Prozess” (u raadt het al: “Het Proces”) als roman niet gemakkelijk weg leest maakt voor mij de daarin verpakte indringende boodschap alleen maar heftiger. De stijlvorm die Kafka koos om zijn angst te verwoorden heeft op mij diepe indruk gemaakt, veel meer dan een to the point beschouwing over de bedreigingen voor de rechtsstaat ooit zou kunnen. Hierboven schreef ik dat ik de teksten onlangs las. Dat klopt maar het was herlezen. Kafka heeft met dit boek een grote bijdrage geleverd aan mijn keuze ooit om in het strafrecht actief te zijn en met enige regelmaat pak ik het boek op. Stiekem meen ik dat de advocaat die dat ook zou doen geen verplichting tot bijscholing in New York, Tokio, Kaapstad, Paramaribo, Willemstad of een Van der Valk nodig heeft. Die haalt uit het boek voldoende motivatie om zijn zaakjes op orde te houden.
Der Prozess van Franz Kafka is geen roman, het is een elementair juridisch handboek, staat daarom bij mij op nummer één en daarna komt er een hele tijd niets.
Wat is mijn meest bijzondere bibliotheekherinnering?
Mijn meest bijzondere (eigenlijk: meest dierbare) bibliotheekherinnering gaat ver terug en heeft helemaal niets met lezen te maken. Sterker, ik las daar niets en hield een ander van het lezen af. Door mij was de bibliotheek ontdekt als locatie waar ik als verlegen jongen kon aanschuiven bij een wonderschoon en onbereikbaar meisje. De herinnering werd vooral dierbaar toen na een tijdje bleek dat ik te pessimistisch was geweest en de ontmoetingen op een andere locatie en met een bijgestelde intentie werden voortgezet.
Waarom ben ik lid van de Praktizijn?
Zelf kom ik er nooit, ik ben ooit lid geworden en dat gebleven. Inmiddels ben ik 69 jaar oud en ik heb mijn – veel jongere – kantoorgenoten bijgebracht dat ik doorga tot het gaatje zolang dat geestelijk en fysiek kan en ik het leuk blijf vinden. En bij dat laatste helpt het dat mij het benodigde leeswerk wordt aangereikt. Ook al om mijn tijd efficiënt te kunnen gebruiken.
